t. II (PL 64)

593 IN LIBRUM DE INTERPKBTATIONE EDITIO SECUNDA. 594non secundum esse vel non esse contradictionem A impossibile esfe, non ea quse est impossibile non esse,fieri.Sed videntur utraque quasi quodammodo inconvenientiaesse.quippe cum illud unum etiara im-non esse,ea quas est non impossibile esl nonsed non impossibile esse, ejus vero qu3e esl impossibileesse.possibile sit, ut alfirmatlo negalioque consentiant,illud alterum non secundum esse vel non esse fierioppositiones.inconsentiens sit aliis propositionibus,in quibus hoc modo fieri contradictionem manifestumest. Nuncergo hocdicit, quoniam utrumque,inquit,inconveniensest,unam ex his eriteligendum,id est quod minus est inipossibile, hoc suraendumest.Minus autem est impossibile, ut secundumesseetnon esse non fiant oppositiones. Hoo enim nihilprohibet.Illud autem impossibilius est,utat'flrmationegatioque sibi consentiant, hoc igitur eriteligendumpotius, id est has quae cum modo sunt proposi-Apposiliones vocat pra3dicationes,dicit ergoinhispropositionibus quae prceter aliquem modum dicuntur,prsdicantur quidem semper esse et non essc,vel ea verba quae esse continent, subjiciuntur verores de quibus illa praedicantur, ut album.cum dicimusalbum est, vel homocura dicimus homoest.Atqueideo qunniam in his praedicatio totara continetproposilionem,veritatem etfalsitatera praedicatioilladeterminat. Praedicatur autem essevel aliquid quodesse continet. Jure secundum essc etnon esse contradictionesponuntur.In his autem.id est in quitmsmodusaliquispraedicaturessequidemsubjectumest.tiones non eas habereoppositiones, quae secundura g vel ea verba quae esse contiuet. Modus autem solusesse vel non esse fiunt, sed potius eas quae ad modumquodamraodo praedic'dtur,nam quod diciluresse solumponuntur. Non autem dixit ita impossibiliusest,tanquam si alterum impossibile sit.Sed ad hoc sine modo aliquo ipsius rei substantia pronun-tiatur, etquaerilurineo quodammodoansit, idcircopotiusretulitquod utraque quasi inconvenientia videntur,quorum unum etiam impossibile esse nondubium est,hinc quoque disposuit ordinera secunduDr.modumaliquempronuntiatarumpropositionumquffi non secundum esse negationes ponunl, dicitenim ;Est ergo negatio ejus quae esl possibileesse,ea qus est, non possibile esse,negationem scilicetaddens non ad esse verbum, sed ad modum quodest posaibile, eamdem quoque rationem dii'it esseesse ponente affirmalione dicit,negatio non esse. Inhis aiiteaa in quibus modus aliquis est,non diciluraliquid csse.sed cum qualitate quadam esse,utessequidem necaffirmatio ambigat,nec negatio.De quajitateautem,id est quomodo sit, tuncinter aliquosdubitatur, atque ideo ponente aliquo quoniam Socratesbene loquitur,non ponitur negatio,quoniambene non loquitur,sed quoniam non bene loquitur.Idcirco quoniam (utdictum est) non ad esse vel adet in conlingentibus.Ejus enim quae est contingere eaverbaquaeesse continent, et propositionem totamesse, negatio est non contingere esse.Docet etiam constituunt,sed potiusadmodum intendituranimusde necessario et impossibili idem sibi videri. Quas p audienti.s,cum affirmatio aliquid esse prenuntiat.Siautem natura sit hujus oppositionis.licet breviter, igitur hoc continettotiuspropositionis vim,quodautemveracissime tamen expressa est, de qua nos superiuspropositionis vira continet praedicatur,etsecun-diutiuslocuti sumus; quod si quis perspicacius dum id quod praedicatur semperoppositiones fiunt,intendit illius intelligentiam loci, cura hac gradatim rectesolis modis visnegationisopponitur.His autemproHciscente expositione comraunicet.Fiunt enim quemadmodum in itlis esse et nonesseappositiones, subjecta vero res, hoc quidem album,illud vero homo. Sic hoc loco,esse quidem et non essesubjectum fit, contingere vero et posse, apposiliones,delerminanles quemadmodum in illis esse et non esse,veritatem et [alsitalem,sic hic in eo quod est esse possibile.etesse non possibile. Ejus vero quse est, possibiteest non esse,negaiio est non ea quse est,non possibileesse, sed ea qux est, non possibile non esse. Etejus quse estpossibile eslesse,non ea qua; est,possibilerationabiliterconstilutisilludrursusexsequiturquodnon modocontradictiononestposseesseetpossenonesse,verumetiamhujusmodipropositiones quaecumraodo sunt positae,negHtionem tamen habent adessejunctara,omninonegationesnonsunt,sedaffirmationes,possunt enim earum negationes aliae reperiri.Ait enim : Ejus veroquae est possibile non essenegatioest,non possibile non esse, in tantum, inquit,non est ulla contradictio ejus quaeest posse esse etejus quae est posse non esse, ut ea quae dicit possenon esse, non esse negatio, sed potius affirmatioest non esse,sed ea qux est non possibile est esse. Quare D convincatur.Afflrmatio autemaffirmationi nunquainel sequi sese invicem videbunlurhae, possibile est esse,possibile est non esse. Idem enim possibile est esse, etnonesse. Non enim contradicliones sunt sibiinvicemhujusmodi, possibile esse, et possibile non esse, sedpossibile est esse, et non possibile est esse, nunquamsimul in eodem verse sunt. Opponuntur enim. At veronec possibile est non esse, et non possibile est non esse,nunquamsimul verx sunt.Similiter autem et ejusqumest necessarium esse, negatio non est ea quas est, necessariumnon esse sed ea qum est, non necessariumesse. Ejus vero qux cst necessarium cst aon esse, eaquiE est, non necessarium non esse. Ei ejus qux estopponitur contradictoriae.Docetur autem esse affirmatioeaquaedicit, posse non esse quodejus quiedamalia negatio reperitur.ea scilicet quae dicit,nonposse nori esse, simulque illud adjungit : Cum sinl,inquit, hujus proposilionis quae dicit,aliquid posseesse,du£e quae videantur essenegationes, ea scilicetquEE dicit posse non esse, et ea quae proponit nonposse esse, hinc agnosciturqua? harum sit contradictoriacontra eam quae dicit posse esse,affirmationem.Quae enim verum falsumque cum ea dividil,ipsa potius potest negatio esse quam ea qu» illi consentit.Ei vero quae est, posse esse,consentit ea qua;