bekijk - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

502
die ick over drij dagen derwaerts hebbe gesonden, sal daerop niet qualick te passe
komen, hoewel men niet sonder vreese en kan zijn, siende hetghene dien listighen
mensch wederom op niews door authoriteit van den commandeur de Gaut heeft
weten te weghe te brengen; sulx dat mij strecken sal tot een' ampliatie van de
gerechtighe klachten, die UEE. sullen sien, dat ick aen den heer le Tellier over alle
dese onlijdelicke indrachten ende violentien bij provisie schriftelijck hebbe gedaen 1) .
De vrouwe hertoginne van Tremouille 2) ende andere hebben mij nu en dan
gesproken van een partije papieren toekomende den Huijse de la Chambre, welcke
men oordeelt, tot ons groot prejudicie in andere handen als de onse te sullen vallen,
gelijck men seght, daernaer van verscheiden zijden werdt getracht. Endtelick ben
ick soo verre geraeckt, dat de predicant van Fontainebleau 3) wederom uijt den name
van ged. te vrouwe hertoginne met mij dienaengaande is komen spreken,
medebrengende de specificatie van gemelte papieren, daervan copie hiernevens
gaet met twee andere stucken daertoe specterende, soodat men nu klaerder daervan
sal konnen oordeelen. Ick heb hem over eenighe daghen geseght, alles naer den
Haghe te sullen senden, om te sien, wat staet daeraf te maken zij, wat diergelyx in
onse archiven moge bevonden werden, ende waervoor men eyndtelyck soude
konnen resolveren gelt te geven. Van daegh schrijft hij mij het briefken mede
hiernevens bij copie, agerende, soo het schijnt, van goeder meeninge, ende mij
waerschouwende van de haest, die der soude wesen om te resolveren. Het zijn
advocaten, die alles in handen hebben, ende het Huijs van Orange meer als andere
geseght werden genegen te zijn. Ick en hoore niet geern hetghene dese man schrijft
van de enqueste, die op de stucken rakende Orange gedaen soude werden par un
ordre d'en haut, gevende sulx veel achterdenckens in dese boose conjuncture, ende
hij seght seer wel, qu'il y a lieu de craindre que la force ne fasse valoir le pretexte,
daer wij, God beter t, al te vele exempelen van sien. Ick sal verwachten, dat U.EE.
alles met haere Ho. t overslaende, mij gelieve te ordonneren, wat hierin sal te doen
hebben. Lichtelyck sal de meest biedende voordeel hebben. Wij kennen de natie.
Met de middelen van mijne subsistentie is het soodanigh gestelt, dat ick
genootsaeckt ben de mutuo te leven, soodat ick U EE. te bidden hebbe, ordre daerin
te willen helpen stellen door den H. e thresorier Ardese 4) , die mogelick wel geern
sien soude, dat dese onkosten uijt de revenus van Orange gevonden wierden, als
in der daet wel redelick waere, ende oock apparentelick voortaen wel sal konnen
geschieden; maer dewijle men siet, dat sulx allenthalven met niewe traverssen
verhindert werdt, ende dat de correspondentie van de fermiers in dese stadt
residerende met haere geassocieerden ende soubsfermiers in Orange vele weken
in over en wederschrijven is vereischende, soo konnen U. EE. wel
1) No. 5964.
2) Zie III, blz. 449.
3) No. 5967.
4) Pieter Ardes werd in 1620 op 14-jarigen leeftijd te Leiden als student, ingeschreven en
promoveerde in de rechten. Hij trouwde eene dochter van Willem Ketting de Jong, thesaurier
van den Prins, en volgde dezen in 1660 op. Hij bekleedde die betrekking tot 1671 en moest
zich eenige jaren later verdedigen tegen eene beschuldiging van gepleegde malversatiën.
Ardes schreef daarover verschillende pamfletten, maar werd in 1680 tot eene boete
veroordeeld en door den magistraat uit den Haag verbannen.
Constantijn Huygens, Briefwisseling. Deel 5: 1649-1663