"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

zoo ook op trix, van masculina op tor", "zoodanige naamwoorden heeten
substantiva mobila".
"Aanm. Slechts in weinige woorden wordt a aldus bij stamwoorden der 3de
deel. gevoegd: antistita, clienta, hospita, tibicina, van antistes, cliens, hospes,
tibicin. Meer afwijkend ontstaan regina, gal Una, leaena, van rex, gal I us, leo;
avia, neptis, socrus, van avus, nepos, socer" (Madvig/Boot 1881, 138).
Het voortgezet lezen werd geoefend met het lezen van brieven van Cicero
(fragment uit: Williams 1927, 118 a.f., en Rooijen-Dijkman 1998, 80 e.v.):
Cicero aan Caelius
Primum tibi, ut debeo, gratulor laetorque cum praesenti, turn etiam sperata
tua dignitate, serius, non neglegentia mea, sed ignoratione rerum omnium. In
his enim sum locis, quo et propter longinquitatem et propter latrocinia tardis-
sime omnia perferuntur. Et cum gratulor, turn vero, quibus verbis tibi gratias
agam, non reperio, quod ita factus sis, ut dederis nobisf quemadmodum scrip-
seras ad me, quae semper ridere possemus. Itaque cum primum audivi, ego
ille ipse factus sum, scis quern dicam: egique omnes illos adulescentes, quos
ille iactitat
Allereerst wens ik je natuurlijk geluk en uit ik mijn blijdschap zowel over je
huidige als over je toekomstige rang. Ik doe dat nogal laat, niet uit nalatigheid
maar omdat ik van niets wist. Ik verblijf namelijk in ver afgelegen streken, die
bovendien bevolkt zijn door roversbenden, zodat alle berichten er heel traag
doordringen. Ik wens je dus geluk maar bovendien vind ik geen woorden om
je mijn dank te betuigen, nu je verkiezing zo is uitgevallen dat je me, zoals je
schreef, iemand gegeven hebt om wie we kunnen blijven lachen. Zo ben ik
dan, zodra ik het nieuws hoorde, zelf in zijn huid gekropen - je weet wie ik
bedoel - en ik heb de ml gespeeld van al die jongemannen die hijzelf voort-
durend speelt.
Aan het begin van de negentiende eeuw was er geen sprake van een fun-
damentele inhoudelijke onderwijsvernieuwing in het Nederlandse schoolsys-
teem, zoals tot ver in de twintigste eeuw gesuggereerd werd (Knippenberg e.a.
1993, 18, en Lenders 1988, 9). De landelijke overheid gaf er de voorkeur aan
143