"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

De invoering van de driejarige bav was gebaseerd op de heterogene
brugperiode zoals die reeds door de wvo gemtroduceerd was. In laatstgenoemde
onderwijswet was sprake van een brugjaar als eerste leerjaar van het avo - het
bo had zijn eigen brugjaar - "voor acclimatisering, observering, orientering,
determinering van de leerling" en "advisering van ouders en verzorgers". De
leerlingen kregen onderwijs in dezelfde vakken "gedurende evenveel lessen per
week" (Verlinden 1968, 76). De brugklassen waren bij aanvang nog niet inge-
deeld naar het cognitieve niveau van de leerlingen. In de loop van jaren was de
eenjarige brugklas hier en daar zelfs uitgegroeid tot een periode van twee tot
drie jaren, de brugperiode. De orientering en determinering zouden er door ver-
beterd zijn. Uit een onderzoek, dat in 1985 door het rijksschooltoezicht van het
vo onder de titel "Onderzoek naar de verlengde brugperiode havo/vwo" was
uitgevoerd, bleek dat tweederde van het onderwijzende personeel van scholen
voor havo en vwo, meer voordelen dan nadelen verwachtten van het uitstel van
de keuze tussen havo en vwo. De uitkomsten van het onderzoek wezen erop dat
leerlingen betere keuzen konden maken en foutieve keuzen konden voorkomen
als ze in plaats van op twaalfjarige leeftijd op vijftienjarige leeftijd opteerden
voor een vorm van vervolgonderwijs. Deze onderwijsopzet was verder bedoeld
om "leerlingen uit verschillende maatschappelijke milieu's" bijeen te krijgen en
te houden. Een "selectie op basis van sociale factoren" zou er door worden
tegengegaan en voorkomen. Verder werd van het onderwijzende personeel van
havo en vwo vernomen dat de brugperiode het mogelijk maakte tot "een betere
determinatie" te komen van de door leerlingen te volgen schoolroute. Dat was
bovendien mogelijk doordat scholen met een driejarige brugperiode overeen-
komstige onderwijsprogramma's hadden voor de onderbouw van het havo en
vwo. "Men gebruikte voor verlenging van de brugperiode", zo werd bericht,
"vaak al dezelfde methodes". Blijkens hierbedoeld onderzoek was er sprake van
heterogene klassen met een ongedifferentieerd onderwijsprogramma. De onder-
zoekers werden evenwel geattendeerd door degenen die kennisnamen van de
resultaten van het onderzoek op de verschillen tussen leerlingen die reeds in een
vroeg stadium gesignaleerd konden worden. Het gevaar was aanwezig dat een
driejarige brugperiode zou leiden tot "tempovertraging" bij leerlingen van het
vwo. Het bleek evenwel dat geen enkele leraar kans zag binnen klassenverband
differentiate in het onderwijsprogramma toe te passen; er werd niet gewerkt
"met een gedifferentieerd leerstofaanbod" (VOVB 1985, 5 e.v.). Alle leerlingen
749