"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

onderwijsprogramma's en lesurentabellen. De komende wet op het vo - die ove-
rigens pas in 1963 werd afgekondigd - dwong de landelijke overheid dit soort
commissies in het leven te roepen. Er moest commissoriaal overlegd worden om
de introductie van de mammoetwet goed te laten verlopen. De onderwijs-
programma's van de bestaande scholen werden nogal specifiek geacht; ze waren
vooral gericht op de maatschappelijke positie die leerlingen te gelegener tijd
zouden innemen als vakbekwaam arbeidsman waarvoor de ambachtsschool
zorgde, als kantoorbediende waarvoor het mulo verantwoordelijk was en als
handelsfunctionaris waaraan de hbs aandacht besteedde. Geleidelijk aan werd
de specificiteit van het beroep vervangen door de flexibiliteit van functies - het-
geen een algemene vorming vereiste - in de samenleving waarin de arbeidsfac-
tor diensten een belangrijke plaats innam. Het waren vooral de Contourennota's
van 1975 en 1977 die het denkbeeld van de algemene vorming voor alle vor-
men van onderwijs introduceerden. Gesproken werd over onderwijs "dat gericht
is op persoonlijke ontplooiing, op de ontwikkeling van zelfstandigheid en mon-
digheid" (CTN 1975, 17). Om "vroegtijdige voorsortering te voorkomen" dien-
de de opsplitsing van het Nederlandse schoolsysteem in "afzonderlijke school-
typen" (CTN 1975, 23) zoveel mogelijk te worden tegengegaan. Scholen-
gemeenschappen waren in dit verband de remedie.
In alle commissies, zowel die ten behoeve van vorm en inhoud van het
voortgezet onderwijs in de periode voor de mammoetwet als die na bedoelde
wet, namen de rijksschoolopzieners een voorname plaats in, zoals bleek uit een
publicatie uit 1965 met als titel "Samenvatting van de overwegingen en conclu-
sies met betrekking tot de uitvoering van de wet op het voortgezet onderwijs
van het overleg in enige werkgroepen, samengesteld uit de inspectie van het
voortgezet onderwijs, bestuurs-, rectoren- en directeuren- en lerarenorga-
nisaties en de pedagogische centra". Negen werkgroepen met honderdzesen-
twintig deelnemers, waarvan vierentwintig inspecteurs - die daarmee ongeveer
20% van de deelnemersplaatsen innamen - stelden in het kader van de Tweede
Onderwijsnota die tot de mammoetwet voerde, vijftien lestabellen op voor
gymnasia, athenea, scholen voor havo en mavo, lagere technische scholen,
lager huishoud- en nijverheidsscholen, lagere landbouwscholen en lagere
tuinbouwscholen (Samenvatting 1965, bijlagen, 5 e.v.). Vier van de negen
werkgroepen stonden onder leiding van inspecteur-generaal van het onderwijs
Goote. De andere groepen werden voorgezeten door de onderwijsinspecteurs
772