27.09.2013 Views

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

leerlingen per inspecteur. Zelfs in de perioden van 1921 tot 1924 en van 1928<br />

tot 1942 met een officiele zevenjarige leerplicht, verschaften de scholen voor<br />

voortgezet lager onderwijs het rijksschooltoezicht van het lager onderwijs niet<br />

beduidend veel toezichtwerkzaamheden. De introductie van de achtjarige leer-<br />

plicht daarentegen zorgde er in 1942 voor dat de aanbieding van voortgezet<br />

lager onderwijs vooral organisatorische aandacht kreeg. Het weinig ontwikkel-<br />

de herhalingsonderwijs werd een tweejarige verlenging van het lager onder-<br />

wijs als afzonderlijke vorm van onderwijs. De toevoeging van twee jaren leer-<br />

plicht aan zes jaren lager onderwijs werd zelfs gemstitutionaliseerd in een<br />

school voor voortgezet gewoon lager onderwijs (vglo). Gepleit werd voor een<br />

zogenoemd centraal onderwijsinstituut - de centrale school - voor leerlingen<br />

uit de stad en van het platteland.<br />

Bedoelde veranderingen leidden ertoe dat er vanaf 1942 veel aandacht<br />

besteed werd aan de inhoudelijke aspecten van het voortgezet lager onderwijs.<br />

Om de ontwikkeling van het zeven- en achtjarig onderwijs in goede banen te<br />

leiden, gaf het departement van opvoeding, wetenschap en kultuurbescher-<br />

ming - gedurende de periode van 1940 tot 1945 de andere naam van het<br />

ministerie van onderwijs - een "Leidraad voor opvoeding en onderwijs voor<br />

leerlingen van het voortgezet lager onderwijs" uit. Het bleek om onderwijs te<br />

gaan, "bij voorkeur in afzonderlijke scholen te geven". Het "zou ingesteld zijn<br />

op de psychische geaardheid van het kind in den puberteitsleeftijd en, meer<br />

dan het gewoon lager onderwijs, gericht op de praktijk van het maatschap-<br />

pelijk leven" (OV 1943, 121 e.v.). De hierbedoelde "Leidraad voor opvoeding<br />

en onderwijs voor leerlingen van het voortgezet lager onderwijs" gaf het rijks-<br />

schooltoezicht aanwijzingen van psychologisch-didactische aard waaraan in<br />

het onderwijs voor de leerlingen die deze scholen zouden bezoeken, aandacht<br />

besteed moest worden. De tekst van de "Leidraad voor opvoeding en onder-<br />

wijs voor leerlingen van het voortgezet lager onderwijs" werd geschreven door<br />

de pedagoog MJ. Langeveld op basis van zijn in 1937 gepubliceerde<br />

"Inleiding tot de studie der paedagogische psychologic". Het werk was bij zijn<br />

verschijning niet onopgemerkt gebleven. Het rijksschooltoezicht was op de<br />

hoogte van Langevelds inzichten. De uitgave was een gedegen publikatie die<br />

gebaseerd was op uitkomsten van empirisch onderzoek. Het rijksschooltoe-<br />

zicht wist inmiddels - het "Woord ten geleide" werd geschreven door de toen-<br />

malige oud-inspecteur G. Bolkestein - dat leerlingen van het zevende en acht-<br />

487

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!