"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

voor de psychisch-somatische ontwikkeling van kleuters zouden het zoge-
naamde plastische materiaal als klei en zand zijn en het constructiemateriaal als
blokken in velerlei vormen. Minder tevreden was inspecteur P.A. Eggermont
over de ontwikkelingen in het lager onderwijs. "Er wordt" zo stelde hij in zijn
rapport over 1964, "weinig gelezen. Het mondelinge taalcontact voltrekt zich
langs het smalle stroompje van de streektaal. Ondanks het dagelijks contact
met de natuur blijven de ogen der kinderen gesloten voor alles wat geen com-
mercieel nut oplevert. Lezen en andere culturele bezigheden worden wantrou-
wend bezien en als tijdverspilling beschouwd". Volgens de inspecteur is de
"enige bron voor taal- en cultuurgroei voor de kinderen" de school, die "als ze
een taal- en cultuurrijk milieu wil zijn", diende te zorgen voor "een rijkvoorzie-
ne leerlingenbibliotheek", een "uitbreiding en verrijking van het taalfonds van
de leerlingen, in de taalles, in de leesles, in de lessen in de 'zaakvakken', "een
systematische beoefening van expressietechnieken" en een adequaat gebruik
van het algemeen beschaafd Nederlands met zijn "lexicologische en syntacti-
sche mogelijkheden" (OV 1964, 84). De diverse vormen van vo presenteerden
kwantitatief-zakelijke informatie over ontwikkelingen op schoolniveau. De in-
spectie avo berichtte over de organisatie van het onderwijs met groepsinde-
lingen, onderwijsroosters en opgaven van lesuren in schoolgebouwen, waar-
van de onderwijsinspectie in 1964 meende dat deze te klein waren "om alle
leerlingen te kunnen plaatsen". De inspecteurs waren intensief bezig met
schetsplannen voor nieuwbouw, met de goedkeuring voor nieuwbouw en de
opening van nieuwe onderwijsinstituten. Tenslotte waren ze nog betrokken bij
plannen tot verbetering of uitbreiding van de gebouwen van rijksscholen" (OV
1964, 331). De inspectie van het vakonderwijs, zoals met name de land- en
tuinbouwonderwijsinspectie, presenteerde in haar verslagen overzichten van
met name algemene tuinbouwcursussen en speciale tuinbouwcursussen, zoals
cursussen voor "fruitteelt", "bloemsierkunst", "bijenteelt" (OV 1965, 323).
De gerichtheid op de eigen sector was een oud verschijnsel. Het rijks-
schooltoezicht was sedert zijn oprichting in 1801 een sectorale onderwijsinspec-
tie. Het rijksschooltoezicht van het lo en dat van het mo waren in de tweede
helft van de negentiende eeuw eigensoortige inspectiesectoren geworden, een
ontwikkeling die nog versterkt werd bij het ontstaan van de inspectie van het
beroepsonderwijs aan het einde van de negentiende en het begin van de twin-
tigste eeuw. De opkomst van het rijksschooltoezicht van het buo bevestigde de
820