"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

werden de schoolcondities voor een nader onderzoek van belang geacht,
waartoe behoorden kwaliteitszorg, de professionalisering van de teamleden,
de interne communicatie, de externe contacten, de contacten met de ouders,
de inzet van personele en materiele middelen en de kwaliteit van de school-
administratie en schoolprocedures. Om een waardering van elk van deze
aspecten van de kwaliteit van het schoolse onderwijs mogelijk te maken,
werden er indicatoren geformuleerd. Ze gaven herkenbare en observeerbare
aanwijzingen van de kwaliteit van belangrijke aspecten van het onderwijs-
leerproces. Bij het onderdeel "opbrengsten" werden twee indicatoren ge-
bruikt, waarvan de eerste luidde: "De prestaties van leerlingen aan het einde
van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht". Bij het onder-
deel "leertijd" kon als een van de drie indicatoren worden gelezen: "De school
heeft voldoende onderwijstijd gepland" (RST 2000, 1999, 5 e.v.). Het rijks-
schooltoezicht van het primaire onderwijs gaf zijn waardering over de uitwer-
kingen van deze indicatoren op scholen door middel van een sterkte/zwakte-
analyse, waarbij als kwalificaties gehanteerd werden "overwegend zwak", een
aanduiding die aangaf dat verbeteringen noodzakelijk waren; "meer zwak dan
sterk", een aanwijzing die attendeerde op onderdelen welke voor verbetering
vatbaar waren; "meer sterk dan zwak", een aanduiding die er op wees dat
verdere verbetering op onderdelen gewenst was, en "overwegend sterk" (STZ
1999, 12) een aanwijzing die aangaf dat, naar de mening van de inspectie, alle
onderdelen optimaal functioneerden. Daarbij gold als norm dat van een aantal
indicatoren de belangrijkste in voldoende mate aanwezig dienden te zijn. Een
school kreeg de waardering "meer sterk dan zwak" als van de zeven indicato-
ren bij het kernelement "kerndoelen" positief scoorden: "Het leerstofaanbod
voor Nederlandse taal is dekkend voor de kerndoelen", "Het leerstofaanbod
voor rekenen en wiskunde is dekkend voor de kerndoelen" en "Het leerstof-
aanbod voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde wordt aangeboden tot
en met het niveau van groep 8 basisonderwijs" (STZ 1999, 15/figuur 6.9).
De invoering van de toetsingsinstrumenten met de kwaliteitskenmerken
van het primaire onderwijs had tot gevolg dat het aantal schoolbezoeken
terugliep. Het grote aantal vanaf 1993 tot 1995 werd veroorzaakt door "de
tussentijds gebleken noodzaak meer bezoeken te brengen in verband met de
jaarlijkse leerlingtelling" (INSPAR 1994, 35). Vanaf 1997 werd het uitgebreide
671