"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

evorderen". Kleuters mochten hun eigen activiteit kiezen met het daarbij
behorende materiaal. Hun werd geleerd samen te werken. De kleuterleidsters
leidden de kleine kinderen tot aanvaardbaar gedrag. Ongewenste, "zondige,
onaanvaardbare karaktertrekken" konden, naar de mening van mevrouw
Nijkamp, niet uitgeroeid worden, maar aanwezige neigingen konden zich, na
pedagogische bemvloeding, in positieve of negatieve eigenschappen openba-
ren (Nijkamp 1976, 273 e.v.).
5.4.7 Schooltoezicht voor het bijzonder onderwijs?
In 1961 werd in de Tweede Kamer over de oprichting en uitbreiding van
de bijzondere vormen van schooltoezicht gediscussieerd. Het gesprek leidde
ertoe dat de aanduiding inspectoraat voor het bijzondere onderwijs na verloop
van de tijd zou worden afgeschaft en vervangen door de begrippen adviseur,
consulent of gedelegeerde van het bijzonder onderwijs. De terminologie van
het gemeentelijke schooltoezicht werd gevolgd. Het was niet alleen een veran-
dering van functie-aanduiding, het was vooral een verandering van aan de
functie verbonden werkzaamheden. Tijdens het overleg in de Tweede Kamer
stelde een lid voor naast het rijksschooltoezicht een afzonderlijk schooltoezicht
van het bijzonder onderwijs in het leven te roepen. Het rijksschooltoezicht had,
naar zijn mening, een taak "voor het gehele onderwijs". Er was daarbij sprake
"van interne leiding en controle" ten opzichte van het openbaar onderwijs.
Voor het bijzonder onderwijs zou het gaan om "een externe controle".
Bedoeld Tweede-Kamerlid sprak in het bijzonder over een "eigen inspectie"
(BHTSG 1961-1962, II, 2498) waarmee een vorm van schooltoezicht ten
behoeve van het bijzonder onderwijs bedoeld werd. Het zou een nadere uit-
werking zijn op het niveau van het schooltoezicht van het begrip vrijheid van
onderwijs. Deze nieuwe vorm van inspectie zou het confessionele onderwijs
"pedagogische en didactische begeleiding van eigen signatuur" (BHTSG 1961-
1962, II, 2675) moeten bieden. Het zou dienen te gaan, naar het oordeel van
een ander, gelijkgestemd Tweede-Kamerlid, om "de pedagogische en didacti-
sche begeleiding van de leraar, de aanstelling van docenten en de inhoud, die
aan bepaalde vakken zal worden gegeven" (BHTSG 1961/1962, II, 2984). Het
rijksschooltoezicht had, naar de opvatting van eerder bedoeld Tweede-
Kamerlid, ten opzichte van het bijzonder onderwijs nog slechts een zorg voor
een "minimumdeugdelijkheid" (BHTSG 1961/1962, II, 2498).
447