"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

zich uit voor accreditatie, die aan instituten ho een keurmerk zou moeten
verstrekken als deze instituten voldeden aan kwalitatieve maatstaven. "Het
huidige stelsel van kwaliteitszorg", zo schreef de minister van onderwijs in zijn
eerdergenoemde brief van 14 juli 2000, "ligt in handen van de instellingen
zelf". Pas na de rapporten van de visitatiecommissies nam de inspectiesector
van het ho zijn werkzaamheden op. Het rijksschooltoezicht evalueerde - een
meta-evaluatie - de zelfevaluatie van de onderwijsinstituten en de bevindingen
van de visitatiecommissies. Na ongeveer twee jaar onderzocht de inspectie wat
met "de bevindingen en aanbevelingen door de opleiding/instelling is
gedaan" (Leeuw 2000, 40). Deze activiteiten lagen in het zogenoemde
bestuurlijke natraject. "Op langere termijn", zo werd door de bewindsman
gesteld, "is een breder draagvlak voor het stelsel van kwaliteitszorg gewenst"
(RPTaa 2000, 4 e.v.). De beoordelingen van de visitatiecommissies en het
bestuurlijke natraject van de inspectie bleken - vooral internationaal gezien -
niet voldoende. De minister van onderwijs wilde een "onafhankelijke organisa-
tie" die de kwaliteit van het onderwijs observeerde, vastlegde en beoordeelde
om op grond van een positieve waardering een keurmerk te verstrekken. Dit
keurmerk zou het bewijs van de kwaliteit van het onderwijs zijn op grond
waarvan het onderwijsinstituut zijn rechten tot het geven van onderwijs kon
behouden. Als, zo werd opgemerkt, door onvoldoende kwaliteit van het
onderwijs de accreditatie van een school verliep, was het voor het onder-
wijsinstituut onmogelijk zijn onderwijs te continueren. Het rijksschooltoezicht
van het ho leek geen rol van betekenis te spelen. Duidelijker kon met name de
Commissie Accreditatie Hoger Onderwijs (CAHO) in het Voorwoord van haar
rapport "Prikkelen, presteren en profileren" uit 2001 niet zijn, al gaat het hier-
bij slechts om het hoger onderwijs. Gesteld werd namelijk dat "opleidingen in
het hoger onderwijs na een zelfevaluatie en visitatie" door het Nationaal
Accreditatieorgaan (NAO) "worden getoetst op basiskwaliteit" (CAHO,
Voorwoord, September 2001).
Zou de derde reorganisatie kunnen leiden tot een rijksschooltoezicht als
accreditatieorganisatie? Als de inspectie toezicht wenste over het gehele
Nederlandse schoolsysteem vanaf de basisscholen, de scholen voor het avo en
de instituten voor bo tot de instellingen voor ho, dan zou het denkbeeld van
accreditatie een oplossing zijn. In dat geval zou de inspectie als accreditatie-
organisatie leiding geven aan vier accreditatieraden, die in het bijzonder
827