"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

inspecteurs velden daarbij, aldus merkte inspecteur-generaal mevrouw
Kervezee in 2001 op, geen oordeel "over pedagogiek in een school in de trant
van: montessori-, Jenaplan of klassikaal onderwijs deugt niet". Het rijksschool-
toezicht keek, naar haar opvatting, naar het verloop van het onderwijsleerpro-
ces. De inspecteurs dienden te stimuleren. "De inspectie moet een gelijkwaar-
dige gesprekspartner zijn van de scholen". Gesprekken tussen inspecteurs en
onderwijsgevenden zouden weer moeten gaan, zo konden de denkbeelden
van inspecteur-generaal mevr. Kervezee uitgelegd worden, over lees- en leer-
boekjes, over de didactische werkvormen en over resultaten van het onderwijs.
Inspecteur-generaal mevrouw Kervezee stelde vast dat het rijksschooltoezicht
meer "mensen uit de praktijk" in het corps van inspecteurs moest opnemen,
"mensen die de hitte van de keuken kennen" (Kamerman 2001, 44).
Verwacht kan worden dat inspecteur bve B. de Vries gelijk had, toen hij in
een reactie op het reorganisatievoorstel schreef, dat de structuur van het
rijksschooltoezicht slechts een "heldere eenvoudige structuur" kon zijn "vol-
gens het klassieke harkmodel". Hoewel hij zich daarover niet uitlaat, zou daar-
bij gedacht kunnen worden aan de bekende structuur van het vierlagenmodel
van inspecteur-generaal, hoofdinspecteurs, coordinerende inspecteurs en
inspecteurs. Volgens hem is dan "duidelijk hoe de sturingslijnen lopen en aan
wie verantwoording afgelegd moet worden". Van belang is de opmerking van
inspecteur De Vries dat de afzonderlijke inspectiesectoren behouden dienden
te blijven, een opmerking die in 2001 herhaald werd in de notitie "Aansturing
binnen de inspectie nieuwe stijl" (AINS 2001, 6). De schoolwereld is verdeeld
in sectoren. "Deze kennen elk een eigen cultuur, eigen vaktaal, eigen normen
en waarden, eigen bestuurlijke vormgeving en eigen wetgeving. Je bent pas",
meende inspecteur De Vries, "een goede inspecteur als je dit kent, en binnen
die context je afstandelijke toezichtswerk doet" (ARIKR, Reactie op reorgani-
satie, 5 juli 2000), een opmerking waarmee hij aangaf dat de grondslag van de
werkzaamheden van het rijksschooltoezicht schoolbezoek was. Met rapporten
lichtte de inspectie de minister van onderwijs in. De "bureaucratische moloch"
(Valk 2001,7) van het NAO - dat zich aan het begin van de eenentwintigste
eeuw nog zou dienen te bepalen tot het ho - moet noch voor de inspectie ho,
noch voor de andere sectoren van het rijksschooltoezicht een geschikt model
geacht worden. Bovendien meende een vertegenwoordiger van de Nijmeegse
universiteit geen staat te kunnen maken op de toetsingskaders van het NAO.
830