27.09.2013 Views

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

zwakke uitgangspositie. Zelfevaluaties ontkomen niet aan "perverse leereffec-<br />

ten" zoals "de gemetenen weten hoe te handelen" en "meetsystemen" kun-<br />

nen "sleets worden". Steunen op zelfevaluaties was en is voor de onderwijsin-<br />

spectie nauwelijks te verantwoorden. Verder is bekend dat de effecten van de<br />

werkzaamheden van visitatiecommissies "marginaal" konden zijn (Leeuw 2000,<br />

41 e.v.). De schriftelijke neerslagen van de visitatiecommissies worden door de<br />

colleges van bestuur voor kennisgeving aangenomen. Slechts de meest opval-<br />

lende hiaten worden aangevuld en weggewerkt. Bij het wo ontbraken in het<br />

jaar 2000 "bij ongeveer een derde van de opleidingen" procedures "voor een<br />

doelgerichte, cyclische evaluatie, curriculumvernieuwing en onderwijsinnova-<br />

ties" (OV 2000, 205). Ook bij "vrijwel alle opleidingen" van het hbo "ont-<br />

breekt," zo meldde de inspectie in het jaar 2000, "nog steeds een systemati-<br />

sche en cyclische opzet, gericht op kwaliteitsbewaking en borging" (OV 2000,<br />

212). De inspectie zou bij omzetting tot accreditatieorgaan een overwegend<br />

administratieve instelling worden; elke vorm van observatie en praktijkbeoorde-<br />

ling zou ontbreken. Activiteiten met betrekking tot verandering en verbetering<br />

van het onderwijs zouden evenzeer geelimineerd worden.<br />

Historisch-onderwijskundig onderzoek omtrent de ontwikkeling van de<br />

inspectie heeft inmiddels ruimschoots aangetoond dat de inspectie slechts<br />

optimaal kan functioneren als zij dicht bij de scholen van het Nederlandse<br />

schoolsysteem van bao, vo en bve staat. Het ho dient daarbij geen<br />

uitzonderingspositie in te nemen, temeer niet omdat de keuze van de controle-<br />

en evaluatieprocedures van het ho een beslissing was die afgedwongen werd<br />

door de vsnu en de hbo-raad en niet plaats vond op basis van macrostructure-<br />

le pedagogische of andragogische opvattingen van het rijksschooltoezicht.<br />

Ook onderwijskundig-didactische overwegingen op meso- en microniveau<br />

speelden daarbij geen rol. De hbo-raad en de vsnu hebben controle en evalu-<br />

atie door het rijksschooltoezicht afgehouden teneinde hun autonomie te<br />

beschermen. Rijksschooltoezichthouders zouden alle scholen, onderwijsinstel-<br />

lingen en universiteiten moeten kunnen bezoeken al dan niet met notities van<br />

zelfevaluaties in de hand. Proportioneel schoolbezoek lijkt een verlegen-<br />

heidsargument om het rijksschooltoezicht zo veel mogelijk buiten de school te<br />

houden. Schoolbezoek daarentegen is, zoals uit de lange geschiedenis van ker-<br />

kelijk, kloosterlijk, gemeentelijk en landelijk schooltoezicht gebleken is, de kern<br />

van de werkzaamheden van de school- en klasseninspectie. Onderwijs-<br />

829

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!