"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Ik zat vis a vis met Charltje. Zijn twee knuistjes op elkaar op de bank in de
ollekebollekerebisolleke-stand. Zijn kinnetje rustte daar bovenop. Een toonbeeld
van genoeglijke rust. Alleen zijn krieloogjes schoten als flitsende balletjes onder
zijn blonde krulletjes van mij naar de juf. Deze trachtte telkens vingerknippend
de schare te d win gen naar haar te kijken. Was ik maar achterin gaan zitten!
Ik bekeek Charltje bij tijd en wijle van tussen mijn half toegeknepen oogwimpers
om mijn aandacht voor hem niet te laten merken. Maar de oogjes van Charlie
hadden door me heen gekeken, want hij waagde het erop: "Hee, pst! Wat kom
je doen?"
Een inspecteur diende "te beseffen" schreef inspecteur Straver, "dat hij
vanaf het moment dat hij geen onderwijsgevende meer was", hij "behoorde
tot de stuurlui aan de wal" (Straver 1977, 74). Deze positie weerhield met
name inspecteur H.A. Nielen er niet van zelfverzekerd mede te delen in zijn
jaarverslag over 1979, dat in zijn inspectie de "sfeer in de scholen en klassen"
goed was. Op zijn scholen heerste een pedagogisch verantwoorde sfeer. "Men
krijgt niet de indruk dat de kinderen gedwongen op school zijn of autoritair
behandeld worden". "Er heerst over het algemeen een sfeer van openheid"
(AHKL 02, 1979, 9), meldde inspecteur Nielen. Ook inspecteur Molenaar was
tevreden over zijn onderwijzende personeel en zijn werkzaamheden. In 1982
berichtte hij dat er "een goed pedagogisch klimaat" aangetroffen kon worden
"in de kleuterscholen, waardoor het zelden voorkomt dat kleuters met
aanpassingsmoeilijkheden te kampen hebben" (AHKL 11, 1982, 10). Eenzelfde
opmerking kon teruggevonden worden in het jaarverslag over 1981 van
inspecteur Kohlenberg. Hij betrok bij zijn waardering voor het onderwijzende
personeel van het lo ook de kleuterleidsters van de kleuterscholen. "Over het
algemeen wordt er door de onderwijsgevenden redelijk tot goed met de kinde-
ren gewerkt, zowel bij het ko als bij het lo. Echt - onderwijskundig - zeer zwak-
ke leerkrachten ben ik", schreef inspecteur Kohlenberg, "in het afgelopen jaar
niet tegengekomen" (AHKL 22, 1981, 10). Hij had ze niet in zijn inspectie. De
inspecteurs beschouwden de situatie in het onderwijs van hun inspectiegebied
als hun persoonlijke prestatie. Het onderwijs van hun onderwijzende personeel
moest goed onderwijs zijn en zij zorgden ervoor dat het goed was.
6.7.5.1 Rapportage
De taken van de onderwijsinspecteurs werden afgesloten met het
"gevraagd en ongevraagd rapporteren aan en adviseren van de minister"
725