"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

naar het inzicht van inspecteur Thiel, niet opgevat worden als een vakschool.
De landelijke overheid stemde in met de opvatting van inspecteur Thiel.
Er werd geen plaats voor het handelsonderwijs gecreeerd binnen de wet op
het nijverheidsonderwijs. Deze vorm van onderwijs bleef binnen de wet op het
mo. Vermoed kan worden dat de in 1899 opgerichte Nationale Vereniging
voor Handelsonderwijs druk op de landelijke overheid heeft uitgeoefend. De
Nationale Vereniging voor Handelsonderwijs was voorstander van de handels-
school als een instituut voor algemeen-vormend voortgezet onderwijs. On-
danks het feit dat inspecteur Thiel tot de oprichting in 1919 van het rijks-
schooltoezicht van het nijverheidsonderwijs tot het rijksschooltoezicht van het
mo met een bijzondere opdracht behoorde, hield hij vast aan zijn bijzondere
opdracht, te weten toezicht op het handelsonderwijs. Hij was inspecteur van
het middelbaar onderwijs, maar hij wenste zijn bijzondere positie te behouden,
te weten als inspecteur van het middelbaar onderwijs met als bijzondere op-
dracht: het handelsonderwijs. Naar zijn mening dienden "de hooger burger-
scholen met 3-jarigen cursus, die den onderbouw van hoogere handelsscholen
uitmaken", aan hem "ter inspectie" (AOeWa 1162, 5 mei 1924) te worden
gegeven. Het waren door de bovenbouw handelsscholen. Zijn collega-onder-
wijsinspecteurs G. Bolkestein, G.H. Coops, E. Jensema en H.A.J. van Swaay
meenden evenwel dat alle hbs'en - ook die met een zogenoemd afwijkend
leerplan - door het rijksschooltoezicht van het mo gecontroleerd moesten wor-
den. Zij voelden niets voor een "tweeerlei inspectie" (AOeWa 1162, exh.
28 april 1924, 36). Na enig overleg besloot de minister van onderwijs aan in-
specteur Thiel het schooltoezicht op te dragen over de sedert omstreeks 1880
bestaande gemeentelijke handelsavondscholen (Elzinga 1929, 8), enkele
handelsdagscholen (Elzinga 1937, 68 e.v.) en de handelsafdelingen aan "lycea,
hoogere burgerscholen en middelbare scholen voor meisjes". Bovendien dien-
de hij aandacht te besteden aan "de hoogere burgerscholen met driejarigen
cursus, welke den onderbouw vormen van eene hoogere handelsschool" en
"de hoogere burgerscholen met vijf- of vierjarigen cursus, die uitsluitend oplei-
den" tot een eindexamen in literair-economische vakken. Ook "de cursussen
tot opleiding van leerkrachten voor het handelsonderwijs" (AOeWa 1162, 24
mei 1924, afd. H.O. 6325) behoorden tot zijn inspectieopdracht. Inspecteur
Thiel bleek uiteindelijk toch de "technisch onderlegde inspecteur" (AOeWa
1162, exh. 28 april 1924) te zijn, een plaatsbepaling die zijn collega-
505