"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

verantwoordelijk waren voor po, vo, bve of ho. Het zouden de afzonderlijke
inspectiesectoren zijn. Aan elk van de schoolsoorten zou de accreditatie-
organisatie keurmerken kunnen verstrekken voor zover de onderwijsinstellin-
gen daarvoor in aanmerking kwamen. Daarbij werd het "zelfregulerend ver-
mogen van de instellingen" (HTK, wot 2000, 14) bepalend geacht voor de
werkzaamheden van het rijksschooltoezicht. "De inspectie gaat bij haar onder-
zoek", zo viel te lezen in het rapport "Eenduidig, transparant en proportio-
ned", "voorzover mogelijk uit van de uitkomsten van een evaluatie van de
kwaliteit door of vanwege de instelling" (RPTaa 2001, 13). Als het denkbeeld
van een accreditatieorganisatie doorgang zou vinden, zouden inspectiesecto-
ren als visitatiecommissies van deskundigen - de accreditatieraden - scholen
voor po, vo, bve en ho dienen te bezoeken en de accreditatieorganisatie moe-
ten berichten omtrent hun bevindingen. Wanneer het rijksschooltoezicht de
accreditatieorganisatie voor het gehele schoolsysteem op zich zou nemen, dan
kon het rijksschooltoezicht nog slechts gezien worden als een verambtelijkte
organisatie met vier accreditatieraden. Als reactie op genoemd rapport werd
gesteld dat bij oprichting van het NAO slechts sprake is van "bureaucratische
wildgroei". Het bestaande stelsel van kwaliteitsonderzoek, waarin de rol van
het rijksschooltoezicht ho reeds beperkt is, zou alleen nog maar worden
"opgetuigd" (Walsum 2001, 2). Er werd in dit verband gesproken van "totali-
taire politick", een typisch geval van staatspedagogiek, die, zo merkte een
oud-lid van de Tweede Kamer op, een aantasting impliceerde van de vrijheid
van onderwijs (Valk 2001, 7).
Verondersteld kon evenwel worden dat het rijksschooltoezicht niet in aan-
merking kwam als accreditatieorganisatie te fungeren. In het rapport "Keur aan
kwaliteit" werd medegedeeld dat de inspectie - ditmaal het rijksschooltoezicht
van het ho - de activiteiten van de accreditatieorganisatie diende te controleren
en te evalueren. lets dergelijks stond de inspectie te wachten wanneer voor alle
vormen van onderwijs accreditatieraden opgericht zouden worden als vervan-
ging van de inspectiesectoren. Het Nederlandse schoolsysteem zou dan geen
rijksschooltoezicht meer kennen. Er zou niet meer worden gecontroleerd,
geevalueerd, gestimuleerd en gerapporteerd door onderwijsinspecteurs. Er zou
nog slechts beoordeeld worden op basis van zelfevaluatienotities en visitatie-
rapporten. Een dergelijk gedachte-experiment kan niet anders dan als irreeel
gekwalificeerd worden. De zelfevaluatie door de scholen is op zichzelf al een
828