"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

Oosterkamp uit 1926. Onder de titel "Van heinde en verre" werden
natuuronderwerpen aan de orde gesteld. In het hoofdstuk "Van een ijverig
volkje in 't bosch" werd het leven van mieren aan de orde gesteld. De dia-
loogvorm moest zorgen voor een levendig verhaal:
"Ik heb een goede tijding voor jullie", zei boer Van Veen tegen zijn jongens.
"Oom en tante Beuking te Zandhuizen vragen je de laatste week van de
vacantie te logeeren. Of wil je misschien //ever thuis blijven? Want visschen
kun je hier in 't water/and beter dan daar ginds op den hoogen zandgrond."
De jongens dachten er niet aan om thuis te blijven. Ze vonden het veel te prettig
om naar Oom en Tante te gaan. "Ze hebben het thuis zeker niet goed!",
zeide Moeder, die zich boos hield. Maar de jongens wisten wel, dat ze 't niet
meende. Vlug werd er een briefkaart in de bus gedaan, met mededeeling aan
Oom en Tante, dat de jongens graag zouden komen. Den Zaterdag van dezelfde
week reisden Johan en Kees af.
Den volgende dag zien we ze in gezelschap van hun Oom en hun neef Dirk op
de wandeling. Het geheele landschap is nieuw voor de jongens. Thuis niets
dan einde I ooze vlakke weiden, slechts hier en daar afgewisseld door wuivende
rietvelden langs en in de ondiepe veenplassen. Hier bouwlanden met rogge,
boekweit en aardappelen, dennenbosschen en eiken hakhout en golvende heidevelden.
Vooral in de dennenbosschen vinden de jongens het heerlijk en op hun verzoek
gaat de wandeling daar den eersten dag door. Natuurlijk hebben zij veel
te vragen.
Op eens blijft Kees staan en vraagt, terwijl hij naar een hoop dennenaalden
aan den voet van een boom wijst: "Wat is dat daar?"
"Weet je dat niet?", is de wedervraag van Dirk, die zich niet kan voorstellen,
dat zijn neven zoo weinig op de hoogte zijn met zaken, die hij reeds als jongen
van vijf jaar kende. "Weet je dat niet? Dat is een sprokkelnest!"
"Een mierennest", vulde Oom aan, "maar hier noemt men de boschmieren,
die je hier overal met groote haast ziet loopen, sprokkels."
Johan en Kees merkten nu eerst, dat ze midden in de mieren stonden, die langs
een bepaalden weg het nest verlieten of hiernaar terugkeerden. Ze leken
onrustig; zeker door het bezoek.
"Ca een weinig op zij!" raadde Oom den jongens aan. "Kijk Johan, daar loopt
er een tegen je kous op, en als het een mier gelukt tusschen je kleeren in te
kruipen, beleef je er weinig plezier van."
"Steken ze dan, Oom?"
"Steken doen deze mieren niet Wel zijn er mieren, die een angel aan het achterlijf
hebben; doch een boschmier mist dat wapen. Deze kan echter venijnig
bijten, en dan heeft ze er nog plezier in, om in de gemaakte wonde wat vergif
579