27.09.2013 Views

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

tijdens het examen mild. Het was voor bedoelde kwekeling een begin van een<br />

carriere als onderwijzer. Van de drie bestaande opleidingen werden de<br />

normaallessen overigens slecht beoordeeld. Het Tweede-Kamerlid en Onder-<br />

wijsinspecteur Farncombe Sanders stelde dat deze opleidingen "bepaald eene<br />

slechte wijze van opleiding" (Blaupot ten Gate e.a. 1890, 136) waren. In 1918<br />

- dertig jaar later - herhaalde schoolopziener K. Brants deze gedachtegang nog<br />

maar eens. De normaallessen - ze bestonden klaarblijkelijk nog steeds - achtte<br />

hij onvoldoende. "<strong>Een</strong> man is niet meer in staat een leerling in alle examenvak-<br />

ken vruchtdragend onderwijs te geven" (Brants 1918, 6). Hij schatte in dat<br />

deze opleidingen in de jaren twintig van de twintigste eeuw wel zouden ver-<br />

dwijnen. De voorspellling van schoolopziener Brants kwam uit. In 1920 waren<br />

dit soort opleidingen niet meer mogelijk.<br />

Behalve deze opleidingsklassen - de normaallessen - was er de normaal-<br />

school, "inrigtingen tot opleiding van onderwijzers verbonden aan uitstekende<br />

scholen". Veel verschil met de normaallessen was er niet, al werden de nor-<br />

maalscholen beter beoordeeld. Volgens inspecteur Van Eyk, die in zijn inspec-<br />

tiegebied een aantal van deze normaalschoolopleidingen oprichtte, werden<br />

kwekelingen er in een periode van zes jaar - evenals bij de normaallessen in de<br />

avonduren - opgeleid tot vakbekwame onderwijsgevenden. De directeur van<br />

de school voor normaallessen was tevens hoofdonderwijzer van de leerschool.<br />

Andere "hoofdonderwijzers van dezelfde of naburige gemeenten" stonden<br />

"hem tot het geven van onderwijs" (STG 1875/1, 350) terzijde. Gezamenlijk<br />

verzorgden ze het theoretische gedeelte van de opleiding. Daarenboven wer-<br />

den kandidaat-onderwijzers door het hoofd van de school en zijn collega-<br />

hoofden in de praktijk van het onderwijsgeven ingeleid. Onder toezicht van<br />

verschillende klassenonderwijzers gaven de kandidaat-onderwijsgevenden<br />

onderwijs aan klassen van verschillend niveau. Hun prestaties werden beoor-<br />

deeld en in rapporten vastgelegd. De normaalschoollessen vormden een<br />

"theoretische opleiding" met een "practische vorming" (Hubrecht 1880, C, III,<br />

lager onderwijs, I, 34). In 1890 zouden er 145 van dit soort normaalscholen<br />

zijn (ONT 1966, 236/tabel 4.13). Het onderwijsprogramma was breed van<br />

opzet. Vermeld werden "lessen in opvoeding en onderwijs", "rekenen, vorm-<br />

leer en zangkunde". Ook "lessen in wis- en staatkundige aardrijkskunde, stijl-<br />

oefeningen en kennis der natuur" en in "taalkunde en geschiedenis" moesten<br />

gevolgd worden. Tevens werd er "tekenonderrigt" gegeven. <strong>Een</strong> leraar hield<br />

361

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!