"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

Het was de verdienste van de eerste rijksschooltoezichthouder en zijn opvol-
gers dat zij de varieteit van kinderen met een lichamelijk en psychisch defect heb-
ben gezien en een buitengewoon onderwijs hebben georganiseerd met een scala
van onderwijsinstituten die zoveel mogelijk tegemoet kwam aan de gebreken die
bij kinderen opgemerkt konden worden. Er waren scholen voor debielen en
imbecielen en onderwijsinstituten voor kinderen met spina bifida. Daarenboven
behoorden ook scholen voor schipperskinderen en voor kinderen van kermisex-
ploitanten tot het buitengewoon onderwijs. Met voldoening noteerde in 1949
hoofdinspecteur van het buitengewoon lager onderwijs N.Y. Vlietstra in zijn
onderwijsverslag dat genoemd jaar "voor het buitengewoon lager onderwijs in
het teken" stond "van uitbreiding en vernieuwing" (OV 1949, 504).
jaar
1921
1922
1924
1947
1956
1958
1959
1961
1965
1968
tabel 5.17 personeelsbezetting rijksschooltoezicht van het buiten-
gewoon onderwijs of speciaal onderwijs van 1921 tot 1968
hoofdinspecteur inspecteur
1
1
1
1 1
1 2
1 2
1 3
1 4
1 5
1 8
schoolopziener totaal
1
1 2
De eerste inspecteur van het buitengewoon onderwijs, A. van Voorthuijsen,
die in 1947 met de inspecteur van het kweekschoolonderwijs de titel van hoofd-
inspecteur kreeg, stond er lange tijd alleen voor. Aanvankelijk kreeg inspecteur
Van Voorthuijsen weliswaar een schoolopziener toegewezen, maar bezuinigingen
leidden na een jaar al tot diens ontslag. Daarna hield de inspecteur bijna
vijfentwintig jaar zonder assistentie toezicht op een groeiend aantal scholen en
leerlingen (tabel 5.16). In 1947 mocht hij zijn inspectiewerkzaamheden delen met
een inspecteur, aangevuld in 1956 tot twee inspecteurs, vanaf 1959 tot drie,
1
2
3 •
3.
,,4-
'5
6
,9 ,
523