"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

lijk op de ontwikkeling achter. Ook dit onderwijsinstituut was, evenals vele
andere scholen, nog bezig onderwijsvernieuwingen in te voeren. Daarbij paste
van het rijksschooltoezicht een bemoedigend gedrag en vooralsnog geen
afwijzende uitspraken.
De onderwijsinstellingen die de tweede fase dienden in te voeren, had-
den in de jaren negentig van de twintigste eeuw een welhaast onmogelijke
opdracht. Zij stonden voor nieuwe opgaven en dienden niet slechts aanpas-
singsproblemen op te lossen. Het vervolgonderwijs - zowel het avo als het bo -
moesten een ander onderwijskundig-didactisch model verwerkelijken: het stu-
diehuis. Hoewel het klassikale systeem met overdrachtslessen van meer dan
vijftien tot twintig minuten in het Nederlandse schoolsysteem nauwelijks nog
aangetroffen konden worden, was de overgang naar de zelfstandigheid van
leerlingen voor leraren een lastige opgave. Leraren wilden bij voorkeur
kennisoverdragers en bijbrengers van vaardigheden zijn. Het begeleiden van
leerlingen sprak hun vooralsnog niet aan. Een schoolleider verzocht op 8
december 2000 inspecteur mevrouw Drenthe bij haar beoordeling van zijn
school er rekening mee te houden dat enkele docenten "extern begeleid wor-
den om de didactische vaardigheden in de lessen te verbeteren" (ARIKRd,
archief vo, 2000). Ook het studiehuisonderwijs moest geleerd worden en niet
alleen door leerlingen. Inspecteur mevrouw Onnekink merkte overigens bij een
schoolbezoek op 27 maart 1997 op, dat leraren de studiehuismethodiek "over
het algemeen een leuke manier van werken" vonden. "Van de leerlingen vindt
de helft het leuk. Een kwart zegt dat het hun niet uitmaakt en een kwart van
de leerlingen zakt weg als het om prestaties gaat. Problemen die zich voor-
doen", berichtte mevrouw Onnekink, "zijn onder meer de controle op aanwe-
zigheid en het bewaken van het proces van zelfstandig leren" (ARIKRd, archief
vo, 1997). Sommige leerlingen "merken daarbij op, dat het zelfstandig werken
veel van hetzelfde is, veel maakwerk, opdrachten en verslagen" (OV 1999,
109).
Een goed hulpmiddel bij het bevorderen van de "actief lerende leerling"
(OV 1998, 135) leek de informatie- en communicatietechnologie (ict). Een van
de onderwijsinstellingen van mevrouw Onnekink noteerde op 29 maart 1999
in een uitvoerig rapport over het gebruik van ict dat leerlingen "moeten kun-
nen werken met de software die met de nieuwe 2e fase methodes wordt
meegeleverd". "Leerlingen moeten leren omgaan met het digitaal vergaren
787