"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

onderwijs verder ontwikkeld. Als inspecteurs bleken zij bij de nadere uitwerking
van de wet op het middelbaar onderwijs onder leiding van Steyn Parve veel
invloed te hebben.
Aanvankelijk werd van de veronderstelling uitgegaan dat het mo algemeen
vormend moest zijn. In het verlengde van het algemeen vormende lo lag het
mo, dat evenzeer algemeen vormend moest zijn, zij het dat Thorbecke in 1870
sprak over "algemeen middelbaar onderwijs" waaronder begrepen was "speci-
aal middelbaar onderwijs" (ARCT 433), dat de militaire academie, de veeartsenij-
school, onderwijsinstellingen voor de opleiding tot vroedvrouw en zeevaartscho-
len omvatte, een verzameling van beroepsonderwijs waaraan de polytechnische
school te Delft toegevoegd kon worden. Reeds enkele jaren na de aanneming
van de wet op het middelbaar onderwijs diende in toenemende mate aandacht
besteed te worden aan het beroepsonderwijs. Aanvankelijk werd het professi-
onele onderwijs zoveel mogelijk buiten de wettelijke regelgeving gehouden,
omdat het zich, naar het inzicht van inspecteur Steyn Parve, te veel richtte op
"het praktische". Het rijksschooltoezicht van het middelbaar onderwijs kon
evenwel niet zonder meer aan het beroepsonderwijs voorbijgaan, omdat het na
elke algemene vorming van primair en secundair niveau steeds weer de aan-
dacht opeiste. Leerlingen bereidden zich, als zij voortgezet onderwijs volgden,
uiteindelijk voor op de uitoefening van een beroep. Met name de ontwikkeling
van de ambachtsschool mocht en kon niet genegeerd worden. Er deden zich
"meer en meer stemmen hooren voor eene praktische opleiding van den am-
bachtsstand in zoogenaamde ambachtsscholen" (Steyn Parve 1872/2, 980 e.v.),
schreef inspecteur Steyn Parve in 1872. In 1875 stelde de minister van
binnenlandse zaken dat "ambachtsscholen van groot gewigt" zijn. Hij zag "het
getal dezer inrigtingen" gaarne "toenemen". De burgerdagschool die meer
bezocht werd door kinderen "uit den burgerstand dan door aanstaande
ambachtslieden" (STG 1875/1, 345), kon, naar het inzicht van de minister,
gevoeglijk naast ambachtsscholen blijven bestaan, temeer omdat laatstge-
noemde scholen onderwijsinstituten waren die in hoge mate geschikt waren
voor kinderen uit de ambachtsstand. Volgens de minister verschilden beide vor-
men van onderwijs in de sociaal-culturele en sociaal-economische achtergrond
die door de leerlingen werd meegebracht.
De geleidelijk welwillende, maar afgedwongen gemteresseerde houding
van de landelijke overheid tegenover het beroepsonderwijs dwong het
rijksschooltoezicht er toe behalve op algemeen-vormende bs'en tevens toezicht
317