"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

2.8.3 Met schooltoezicht op Franse scholen
De Latijnse scholen waren ondanks de naamsverandering nog steeds de
Groote Scholen van de stadsbesturen. De leden van het curatorium gaven de
school veel aandacht De belangstelling voor met name de Franse school, die
toch ook een vorm van voortgezet onderwijs gafr stak daarbij schril af. Zelfs
het noodgedwongen samengaan van de Latijnse school met de Franse school
in verband met de terugloop van het aantal leerlingen op de Latijnse school
tot een Frans-Latijns onderwijsinstituut (Frijhoff 1983, 19 e.v.), leidde niet tot
verhoogde belangstelling door de leden van het curatorium voor de Franse
school of de Franse afdeling van de Frans-Latijnse school. Klassieke vorming
werd van groter belang geacht dan moderne vorming. De maatschappelijke
veranderingen die vroegen om leerlingen met een andere opleiding dan een
klassieke vorming, leken aan de curatoren voorbij te gaan. De leden van het
curatorium lieten het schooltoezicht op de Franse scholen over aan gedele-
geerden, die in sommige gemeenten geformeerd werden tot een autonome
commissie van schooltoezicht op Franse scholen. Vanaf 1643 beschikte het
gemeentebestuur van Breda zelfs over "curateuren" (Brok 1964, 213) van de
Franse school. Daarmee werd aan de commissie van toezicht op de Franse
scholen een soortgelijke status verstrekt als die de commissie van toezicht op
de Latijnse school bezat.
Het toezicht op de Franse school richtte zich bovenal op het bezit van
een akte van toelating, die de onderwijsgevenden van de Franse school toe-
stemming verleende een dergelijke school te beginnen of er leraar te worden.
Deze toestemming werd door het gemeentebestuur verstrekt op advies van de
commissie van toezicht. De toezichthouders van de Franse school wensten een
goed onderwijsinstituut, hetgeen bereikt werd door gekwalificeerd personeel
de gelegenheid te bieden onderwijs te geven in de vakken waardoor de Franse
school van hun stad gekenmerkt zou moeten worden. Niet iedere belangstel-
lende werd toegelaten. De kwaliteit van de onderwijsgevenden moest hoog
zijn. De controle daarop werd uitgeoefend bij het verzoek tot toelating als
Franse schoolhouder en tijdens schoolbezoek wanneer het onderwijsinstituut
eenmaal leerlingen had ingeschreven en als plaatselijk bekende Franse school
functioneerde. Sedert 1590 gold het voorschrift van het gewest Zeeland - een
decreet dat wat betreft de intentie overgenomen werd door vele stadsbesturen
- dat niemand "zy man ofte vrouwe", "zoo wel binnen de steden als ten plat-
81