"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

en - "niet mogelijk was. Bij zijn schoolbezoek" "is de inspecteur", zo had de
bewindsman geschreven, zowel controlerend als evaluerend en "stimulerend
werkzaam, terwijl al deze activiteiten tezamen de basis vormen voor zijn
rapporterende" (AOeWd 117.23.31.89) werkzaamheden.
Over de werkzaamheden van het rijksschooltoezicht bestond uiteindelijk
geen misverstand. De inspectieleiding kende de hoofdtaken van de inspectie,
zoals die met name in de wet op het bao van 1981 expliciet waren geformu-
leerd. Inspecteur-generaal De Jager en zijn plaatsvervangend inspecteur-gene-
raal Stekelenburg dachten zich een inspectie met inspecteurs als professionals
die bedreven waren in de vaardigheden van het controleren en evalueren,
vaardigheden die, naar de mening van vele veldinspecteurs, niet losgemaakt
mochten worden van de overige taken, te weten stimuleren en rapporteren
van en over het onderwijsleerproces van het Nederlandse schoolsysteem
(Schuurman e.a. 1999, 111 e.v.). Het object van toezicht was het onderwijs
waarvan de kwaliteit optimaal diende te zijn. De zorg voor de kwaliteit lag
sedert de jaren tachtig van de twintigste eeuw bij de onderwijsinstituten. De
beoordeling van deze zorg werd verricht door een functioneel onafhankelijk
instituut: het rijksschooltoezicht.
6.7.2.1 Controle
In de loop van de jaren tachtig van de twintigste eeuw werden de aloude
activiteiten van het rijksschooltoezicht, te weten controleren, evalueren, stimu-
leren en rapporteren, opnieuw gedefinieerd. De verslaglegging van de werk-
zaamheden van de leden van het rijksschooitoezicht moest gegeneraliseerde
overzichten presenteren. Individuele uiteenzettingen over de bevindingen van
inspecteurs in school en klas, zoals sedert 1801 het geval was, dienden vanaf
omstreeks 1975 te worden verwerkt in geobjectiveerde informatie. Inspecteurs
dienden een geuniformeerde werkwijze in acht te nemen bij het verzamelen
van gegevens. De inhoud van de schriftelijke inspectorale neerslagen over het
onderwijs kon niet meer de afzonderlijke opvattingen van individuele inspec-
teurs inhouden. De intensivering van de inspectorale activiteiten met betrek-
king tot het onderwijsleerproces in de onderwijsinstituten brachten de inspec-
tieleiding er toe in een Beleidsnota van 1990 aan te geven dat de eerste
inspectietaak - de controle - meer is dan het "toezien op de naleving van de
wettelijke voorschriften". Controle hield een vergelijking in tussen de gereali-
654