"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

diende te zijn "naar vraagstelling, naar verantwoording van de gevolgde
methodiek, naar objectiviteit van beoordeling, naar actualiteit en leesbaarheid
van de rapporten" (AOeWd 117.15.06.1271, 26 november 1987). Het was
het begin van een projectenprogramma, dat culmineerde in de oprichting in
1992 van een stafbureau voor inspectieonderzoek dat uit de stafinspecteurs
mevrouw A.H. Corporaal, WJ.C.M. van de Grift, F.J.G. Janssens, S. Sand-
bergen en M.A. Zwarts bestond (Janssens 1997, 21). Inspectieonderzoek
kwam voort, aldus meldde inspecteur van het avo Bloo in 1983, uit "activitei-
ten en voorzieningen gericht op systematische informatieverwerving en evalu-
atie" (Bloo 1983, 11).
Aan de nieuwe opdracht voor het rijksschooltoezicht werd veel aandacht
besteed. Naar het inzicht van inspecteur-generaal De Jager was er geen sprake
van een uitbreiding van taken, maar "een nieuwe werkwijze" (INT 1988.8.6, 15
e.v.). Het inspectieonderzoek was, naast het schoolbezoek, een nieuwe evalu-
atiemogelijkheid, waarvoor het rijksschooltoezicht tegen het einde van de twin-
tigste eeuw geeigende methoden en relevante technieken ontwierp. Het hier-
bedoelde onderzoek diende te voldoen aan methodologisch-technische
voorwaarden van toegepast wetenschappelijke research. Rijksschooltoezicht-
houders bewogen zich geleidelijk aan op het grensgebied van fundamenteel-
wetenschappelijke onderzoek en de toepassing van wetenschappelijke uitkom-
sten in de onderwijswerkelijkheid van de school. Verondersteld werd, dat een
meer gesystematiseerde vorm van onderzoek het imago van het rijksschooltoe-
zicht ten goede zou komen, zij het dat expliciet gesteld werd dat de inspectie
geen fundamenteel wetenschappelijk onderzoek wilde verrichten. Dat laatste "is
een taak van de onderzoeksinstituten" (INT 1989.9.8, 2), merkte hoofdinspec-
teur van het ho D.W. Bresters in 1989 op. Het rijksschooltoezicht verrichtte acti-
viteiten die, naar de mening van inspecteur Bresters, als toegepast evaluatief
onderzoek gekwalificeerd konden worden. Het verbreedde in elk geval het
inzicht van het rijksschooltoezicht in het onderwijsleerproces, hetgeen een ver-
sterking betekende - en dat was de bedoeling - van de evaluatiefunctie van de
inspectie. Deze ontwikkeling was er de reden van, dat het rijksschooltoezicht
zich geen onzorgvuldig inspectieonderzoek kon permitteren, temeer omdat
"sinds 1986", aldus coordinerend inspecteur mevrouw M.W.H. Peters-Sips in
1989, "inspectieonderzoek openbaar" (INT 1989.10.2, 1) was. De inspecteurs
van de eerdergenoemde werkgroep, te weten mevrouw Peters-Sips, Lambooij en
803