"Een speurtocht naar samenhang" - Onderwijserfgoed

Deze en andere uitkomsten boden de Onderwijsraad in het jaar 2000 de
gelegenheid op te merken dat onderwijsinstituten die bav verzorgden, niet
"voldoen aan de eis om alle kerndoelen te realiseren. Delen van het verplichte
aanbod komen daardoor niet aan de orde. Dit geldt voor alle schoolsoorten,
maar de situatie is het ernstigste in het vbo. In het vbo zijn gemiddeld op 40%
van de scholen de kerndoelen per vak voldoende gedekt" (OVVRb 2000, 33).
Voor een aantal vakken werd de leerlingen geen onderwijsleerstof aangeboden
dat blijkens de kerndoelen gewenst en noodzakelijk was. De Onderwijsraad
was minder tevreden over de bav dan het rijksschooltoezicht. In het in-
spectierapport "Werk aan de basis" werd voorgesteld de kerndoelen te split-
sen in "verplichte kerndoelen die voor alle leerlingen gelden" en kerndoelen
"die scholen naar keuze in het leerstofaanbod van de basisvorming op kunnen
nemen" (RPTv 1999, 125). De Onderwijsraad meende evenwel dat een
gemeenschappelijk onderwijsprogramma gehandhaafd diende te worden. De
omvang ervan zou moeten worden bepaald door de vrije ruimte die aan de
scholen geboden werd. In dit verband diende gewezen te worden op de "ten-
denzen in de richting van meer selectiviteit" (OWRb 2000, 39). De
Onderwijsraad signaleerde dat scholen hun leerlingen reeds in de brugklas
selecteerden. Het voorkwam een te groot geachte niveaudifferentie in de klas.
Daarenboven wensten de scholen meer vrije ruimte. In dit verband werd
gedacht aan een differentiatie in kerndoelen, hetgeen zou kunnen leiden tot
een "formulering van kerndoelen op twee of meer niveaus" (OWR 2000, 25).
De cognitieve diversiteit onder leerlingen - waaraan niet voorbijgegaan kon
worden - zou de scholen tot deze maatregelen kunnen dwingen. Hoewel noch
de inspectie, noch de Onderwijsraad zich daar over uitsprak, mocht een drie-
deling in de bav verwacht worden. Het leek een bevestiging van een reeds
gerealiseerde schoolpraktijk van gymnasium en atheneum, van havo en mbo
en van mavo en vbo.
De selectiviteit die leidde tot verschillende onderwijsafdelingen voor bav
en de differentiatie van onderwijsniveaus waren allerminst onderwijskundige
noviteiten. Scholengemeenschappen en hun onderwijsafdelingen waren verre
van identiek. Het middenschoolproject uit de jaren zeventig en tachtig van de
twintigste eeuw had uitgewezen dat er beduidende verschillen gesignaleerd
konden worden onder soortgelijke scholen. Ze boden de leerlingen inhoudelijk
dezelfde leerstof aan. Niet ongebruikelijk was leerstof op twee niveaus te laten
783