ARCHEION

108
JERZY GAUL
Usytuowanie archiwum krajowego w ramach organizacji rządu krajowego
przedstawić można na przykładzie Burgenlandu. 1 października 1945 r. archiwum
krajowe i biblioteka krajowa zostały połączone razem w samodzielnym
oddziale (Abt. XII/2) rządu krajowego, istniejącego do 4 marca 1998 r. W trakcie
reformy administracji rządu krajowego dotychczasowy oddział „Archiwum
krajowe-biblioteka krajowa” został połączony (od 5 marca 1998) z oddziałem
kultury w nowy oddział „Kultura, nauka i archiwa” (Abt. 7). W obrębie tego oddziału
referaty archiwum krajowego i biblioteki krajowej tworzą referat główny
„Archiwum krajowe i biblioteka krajowa” (Abt. 7/AB) 38 .
Pod koniec lat 90. XX w. w poszczególnych krajach wchodzących w skład federacji
austriackiej uchwalono nowe prawa archiwalne, w dużym stopniu stało się to
w związku z przystąpieniem Austrii do Unii Europejskiej. I tak np. w Karyntii przełomowym
był 1997 r., kiedy 10 października otworzono w Klagenfurcie nowy budynek
Archiwum Krajowego (Kärntner Landesarchiv) 39 . Przy tej okazji postanowiono
oprzeć działalność archiwum na nowej podstawie prawnej, a stare prawo archiwalne
z 1932 r., nieodpowiadające już realiom nowoczesnej konstytucji i administracji,
zastąpić nowym prawem archiwalnym. Parlament Krajowy w Karyntii uchwalił
30 stycznia 1997 r. jednogłośnie karynckie krajowe prawo archiwalne, które weszło
w życie 1 czerwca 1997 r. 40 9 września tegoż roku rząd krajowy w Karyntii wydał
rozporządzenie regulujące porządek i sposób korzystania z archiwum krajowego,
które zostało opublikowane 8 października i weszło w życie 1 listopada 41 .
Archiwa krajowe przechowują dokumentację wytworzoną w rządzie krajowym,
parlamencie krajowym, urzędach administracji, np. urzędach okręgowych
i sądach okręgowych, jak również dokumenty ważne dla historii danego kraju.
Na mocy federalnej ustawy archiwalnej z 1999 r. kanclerz federalny, w porozumieniu
z odpowiednim ministrem federalnym, może przenieść własność archiwaliów,
które zostały wytworzone w urzędach federacji znajdujących się w poszczególnych
krajach, na archiwa tych krajów, o ile te archiwalia mają głównie
znaczenie regionalne, a władze kraju na to przeniesienie wyrażą zgodę i zapewnią
ich przechowanie oraz umożliwią ich udostępnienie 42 .
Do podstawowych zadań archiwów krajowych należy przejmowanie i przechowywanie
dokumentacji, jak również zachowanie, konserwowanie, porządkowanie
i udostępnianie materiałów archiwalnych urzędom krajowym i użytkownikom
archiwów.
38
Burgenländisches Landesarchiv, .
39
.
40
40. Gesetz vom 30. Jänner 1997, mit dem das Kärntner Landesarchiv als Anstalt eingerichtet
wird — A. Ogris, Das Kärntner Landesarchivgesetz und die Benützungsordnung für das neue Kärntner
Landesarchiv, „Scrinium” 1997, z. 51, s. 245–263.
41
94. Verordnung der Kärntner Landesregierung vom 9. September 1997, Zl. K–312/8/1997, mit
der für das Kärntner Landesarchiv eine Benützungsordnung erlassen wird — A. Ogris, Das Kärntner
Landesarchivgesetz, s. 263–269.
42
BGBl., Nr 162, § 3 (6).