ARCHEION

OMÓWIENIA I RECENZJE
593
wych (w tym i administracyjnych) do Archiwum Służby Sprawiedliwości Ministerstwa
Obrony Narodowej, które od 1956 aż po 1990 r. gromadziło, udostępniało,
przechowywało i brakowało akta i dokumentację sądów i prokuratur
wojskowych z obszaru całego kraju. Działanie Archiwum Służby Sprawiedliwości
MON można przyrównać do scentralizowanego archiwum przejściowego
o charakterze współczesnych archiwów zakładowych. Tu właśnie swoje
miejsce znalazły akta spraw karnych „Sr” WSR w Poznaniu (jak i również
WSR w Zielonej Górze). Akta te z chwilą likwidacji ASS MON przekazano,
generalnie zgodnie z właściwością terytorialną, do kilku archiwów wojskowych.
Znikoma część akt karnych WSR w Poznaniu trafiła w 1991 r. do
AŚOW, przemianowanego w 2000 r. na Filię nr 2 AWL we Wrocławiu, skąd
razem z całym archiwum przeniesione zostało w 2007 r. do Oleśnicy 56 . Akta
ujęto w spisie nr 6837/91 oraz przypadkowo w spisie 6834/91 57 . Archiwum
to przemianowane w 2010 r. na Archiwum Wojskowe w Oleśnicy 58 uniknęło
likwidacji, która objęła m.in. archiwa wojskowe w Krakowie i Warszawie 59 .
Większość akt wybrakowano w ASS MON 60 . Zupełnie niewielką część przekazano
wraz z aktami WSG (II) w Poznaniu i aktami SWL (III) w Poznaniu
do Filii nr 6 Centralnego Archiwum Wojskowego — Archiwum Wojsk Lotniczych
i Obrony Przeciwlotniczej (obecnie Archiwum Sił Powietrznych) 61 .
W zespole WSR w Poznaniu, przechowywanym w Oddziale IPN w Poznaniu,
z całą pewnością powinno znaleźć się także repertorium zbiorcze (albo
wyciąg spraw pozostających w sądzie wojskowym) WSR w Poznaniu i WSR
w Zielonej Górze „Sr” za lata 1946–1955 lub jego kopia. Repertorium to sporządzone
jeszcze w trakcie działania WSR w Poznaniu stanowi wypis wszystkich
spraw, które trafiły do WSG (II) w Poznaniu, lecz jest ono o tyle istotniejsze, że
widnieją w nim późniejsze wpisy sporządzane przy wnioskach o zatarcie, skazanie,
ułaskawienie, zadośćuczynienie i innych, których brakuje w repertoriach
przekazanych do Sądów Wojewódzkich w Poznaniu i Zielonej Górze. Jest to
szczególnie ważne w wypadku akt wybrakowanych, dla których są to jedyne
informacje o podjętych czynnościach po 1955 r.
56
Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr Z–45/Org./P5 z dnia 16 IX 2005 r., dostępny na stronie
internetowej: .
57
AWO 6834/91, poz. 1710, Akta Sr 1/55, p-ko: Karol Kaizer s. Fryca, z art. 7 dekretu z dnia
13 VI 1946 r.; tą też drogą akta Sr 30/52 Zielonej Góry stały się nagle Sg 30/52 WSG Poznań,
poz. 2590 z, k. 89 v., niniejszego spisu, por.: AZ WSG Poznań, Spisy akt przekazanych do ASS MON
488/66/832, k. 118.
58
Decyzja Nr Z–34/Org./SSG/P–1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 V 2010 r., dostępny na
stronie internetowej: .
59
Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr Pf–26/Org/P–1 z 2010 r.
60
AMON 1026/95/60, ASS MON, Protokół brakowania nr 1515 z 24 IX 1976 r.; AMON
1026/95/42, ASS MON, Spis zniszczonych akt z dnia 24 VIII 1985 r.
61
AZ WSG Poznań, Spisy akt przekazanych do Archiwum WLOP Filii nr 6 CAW, wg opisu 7/91,
ASP 9708/99/1, WSR w Poznaniu.