ARCHEION

PRZEGLĄD CZASOPISM
647
stało w Ankarze Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji, stanowiące zaczątek
Republiki Tureckiej. Państwowej służbie archiwalnej zostały one przekazane
przez tureckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych dopiero w 1985 r.
Jedyny „krajowy” tekst archiwoznawczy napisała dr Andrea Pia Kölbl z Bawarskiej
Biblioteki Państwowej w Monachium (Bayerische Staatsbibliothek München).
Autorka poświęciła go archiwom literackim (Der Ort der Literaturarchive
in Deutschland zwischen Bibliotheken und Archiven, s. 351–376). Zawiera on jej
przemyślenia na temat ich miejsca w krajobrazie archiwalno-bibliotecznym Niemiec,
stanu opracowania ich zbiorów oraz przyszłości w związku z pojawieniem
się nowych, elektroniczno-cyfrowych narzędzi służących sporządzaniu, rozpowszechnianiu
i utrwalaniu piśmiennictwa. Jednym ze skutków ich zastosowania
może być, zdaniem autorki, zanik, a na pewno znaczna redukcja materiałów rękopiśmiennych
i papierowych dokumentujących genezę dzieł literackich, które
dotychczas stanowiły jeden z podstawowych elementów składowych spuścizn
pisarzy. Zmiana formy przekazu spuścizn literackich, z papierowej na cyfrową,
niesie ze sobą konieczność wprowadzenia nowych metod ich opracowywania
i przechowywania. W końcu cyfrowa forma spuścizn uniemożliwia muzealną
prezentację dotychczasowej jedności rękopisu i materiału pisarskiego.
W tomie 91 znajduje się tylko jeden tekst, który można zakwalifikować do
działu IV bibliografii dr Franz („Nauki historyczne”), a w szczególności do jej
pierwszej podgrupy, obejmującej opracowania z zakresu historii administracji.
Jest to artykuł Joachima Lilla, z Archiwum Miejskiego w Krefeld (Stadtarchiv
Krefeld), opisujący funkcjonowanie, organizację i obsadę personalną pruskich
ministerstw w ostatnich latach ich istnienia aż do momentu połączenia z odpowiednimi
ministerstwami Rzeszy w latach 1934–1935 (Die preußischen Staatsministerien
von 1932/33 bis zur ihrer Vereinigung mit den Reichsministerien
1934/35, s. 109–146).
Teksty źródłoznawcze są w tomie 91 dwa. Oba dotyczą materiałów archiwalnych
przechowywanych w archiwach niemieckich. Pierwszy napisał Holger
Berwinkl, z działu Archiwum Polityczne i Służba Historyczna niemieckiego
MSZ w Berlinie (Auswärtiges Amt, Politisches Archiv und Historischer Dienst,
Berlin). Autor przedstawia w nim przechowywany w Głównym Archiwum Państwowym
w Dreźnie zbiór ksiąg sądowych powstałych w Saksonii w ramach
tzw. sądownictwa niespornego w okresie od XV w. do 1856 r. (Sächsische Gerichtsbücher
und ihre archivische Überlieferung, s. 147–171). Zbiór ten liczy
22 tys. j.a. (2320 m.b.) i dokumentuje wyłącznie czynności prawne związane
z własnością ziemską, sprawami spadkowymi i opiekuńczymi, które dokonywane
były przed sądami pierwszej instancji Saksonii. Tworzące go księgi zostały
przez autora określane jako akta masowe wymiaru sprawiedliwości okresu,
z którego pochodzą. Podkreślił również ich wysoką wartość źródłową — jako
dokumentacja czynności życia codziennego dostarczają plastycznego tworzywa,
które wypełnia wg niego rusztowanie informacji o stosunkach własnościowych