ARCHEION

PRZEGLĄD CZASOPISM
677
ralnego Okręgu, złożonego z 7 republik, na terenie którego funkcjonuje 11 państwowych
i 142 municypalne archiwa (nr 1, s. 87–92).
Kolejny tekst dotyczył „Zasobu Akt Emerytalnych Rosyjskiej Federacji”,
a zawierał wypowiedzi kilku osób z Rosarchiwa i różnych placówek archiwalnych
na temat gromadzenia i przechowywania tej dokumentacji oraz trybu wydawania
zaświadczeń (nr 5, s. 83–95).
Kilka opublikowanych artykułów dotyczy dziejów i działalności różnych
archiwów.
Niespełna 10 lat funkcjonowało Archiwum Narodowej Gospodarki, Kultury
i Bytu utworzone w Moskwie w 1925 r. Powodem likwidacji tej placówki był
ogromny napływ akt, który spowodował dalszą „specjalizację” archiwów (nr 6,
s. 20–30). Przedstawiono dzieje ewakuacji do Kazania w 1941 r. filii Państwowego
Archiwum Obwodu Jarosławskiego w Kostromie wraz z innymi archiwami
z północy ZSRR — z Murmańska i Piertrozawodzka. Dyrektywy NKWD
nakazały wywiezienie akt związanych z obronnością, wszelkich ewidencji oraz
akt osobowych, w tym szpiegów i kontrrewolucjonistów, kartografików i najcenniejszych
dokumentów historycznych. Pozostałe archiwalia miały zostać rozśrodkowane,
a w skrajnych przypadkach zniszczone. Prace archiwalne kontynuowano
na nowym miejscu w bardzo trudnych warunkach, reewakuacja nastąpiła
w 1944 r. (nr 1, s. 3–10). Naszkicowane zostały interesujące dzieje Kisłowodzka
— wyjątkowej pod względem klimatycznym miejscowości uzdrowiskowej
u podnóża Kaukazu oraz tamtejszego archiwum municypalnego, powstałego na
bazie archiwum miejskiego utworzonego w 1936 r. (nr 1, s. 73–86).
Rocznice powołania kilku archiwów stały się okazją do krótkiego przypomnienia
ich dziejów, różnych aspektów obecnego funkcjonowania i przebiegu
obchodów rocznicowych. I tak obchodzono 90-lecie utworzenia służby archiwalnej
Sankt Petersburga (nr 5, s. 132–133) oraz Republiki Komi (nr 6, s. 128–
129), z kolei 75 lat minęło od powołania Centralnego Archiwum Państwowego
Obwodu Moskiewskiego (obecnie przechowuje ono 4,5 tys. zespołów, ponad
1,3 mln j.a i zatrudnia 72 osoby), 20 lat od powołania archiwów dokumentacji
osobowej w obwodzie pskowskim (nr 4, s. 125–127).
Tatiana F. Pawłowa, z Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego
w Moskwie, przedstawiła historię krótkotrwałej liberalizacji przepisów
dotyczących udostępniania archiwaliów w okresie postalinowskiej „odwilży”
w drugiej połowie lat 50. XX w. (nr 5, s. 13–25).
Zamieszczono kilkanaście artykułów biograficznych pracowników archiwów
— sylwetki lub epizody z życia znanych i mniej znanych postaci, najczęściej
łączących pracę naukową z działalnością na polu archiwalnym, a także relacje ze
spotkań poświęconych ich pamięci. Michaił I. Nikolski (1858–1933), archiwista
Nowogrodzkiego Duchownego Konsystorza na przełomie XIX i XX w., zapisał
się jako autor naukowego opracowania akt tej instytucji, liczących ok. 100 tys. j.a.