ARCHEION

694 PRZEGLĄD CZASOPISM
Określił także relacje między różnymi ośrodkami produkcji rękopiśmiennej
i iluminatorskiej a krajami należącymi do Korony Czeskiej.
Zbiór 63 fragmentów łacińskich tekstów rękopiśmiennych z okresu od XIII
do XVI w. znajdujących się w Archiwum w Kutnej Horze omówili Pavel Brodský,
Marta Hradilová, Martina Hrdinová, Stanislav Petr i Marie Tošnerová
22 . W większości są to fragmenty rękopisów liturgicznych oraz Biblia i jej
komentarze, prawo kanoniczne, statuty synodalne, hagiografia, traktaty gramatyczne,
patrystyka, filozofia. Przed opracowaniem stanowiły zarówno luźne foliały,
wklejki w oprawach ksiąg miejskich, jak i foliały wszyte w te księgi.
Reasumując, ostatnie cztery roczniki czeskich „Studiów o rękopisach”
z lat 2010–2013 przynoszą obfity materiał dotyczący nie tylko problematyki
czeskich zbiorów rękopiśmiennych, czy poszczególnych manuskryptów bądź
ich fragmentów, ale także szeroko rozumianych badań historyczno-filologicznych
(obecnie: kodykologia), których intensywny rozwój przypadł na XX w. Za
szczególnie cenne należy uznać ujęcia monograficzne, choćby dotyczące typologii
inicjałów średniowiecznych. Uwagę zwraca dostrzeganie w publikowanych
tekstach współczesnych trendów badawczych, jak: kwestie piśmienności pragmatycznej,
badanie i rozpoznanie cech zewnętrznych rękopisów, budowy tekstu
pisanego, rozpoznanie skryptoriów i „producentów” książki średniowiecznej
czy rekonstruowanie średniowiecznych księgozbiorów i bibliotek. Wystarczy
przypomnieć, że uczeni czescy mają już od lat 60. XX w. zestawienie spisów
książek i inwentarzy bibliotecznych autorstwa Ivana Hlaváčka 23 , czego wciąż
brakuje polskim badaczom tej problematyki. Pamiętać ponadto należy, że zależności
w recepcji szeroko rozumianej kultury książki w Polsce średniowiecznej
od wpływów idących z krajów korony czeskiej, zwłaszcza z kręgów uniwersytetu
praskiego, zmuszają badaczy polskich do śledzenia z odpowiednią uwagą
dokonań historiografii czeskiej. Nie inaczej jest w wypadku omawianego periodyku,
na łamach którego wielokrotnie spotkać można odwołania do polskich
publikacji, jak i znaleźć można konkretne polskie kodeksy oraz ich fragmenty.
Po raz kolejny zatem okazuje się, iż pojęcie uniwersalizmu kultury średniowiecznej
Europy ma się dobrze.
Piotr Kardyś
(Kielce)
22
P. Brodský, M. Hradilová, M. Hrdinová, S. Petr, M. Tošnerová, Sbírka rukopisných zlomků ve
Státním okresním archivu v Kutné Hoře, s. 207–248.
23
I. Hlaváček, Středověcké soupisy knih a knihoven v českych zemích, Praha 1966.