ARCHEION

726 KRONIKA
cyfrowych zasobów dziedzictwa na poziomie państw, regionów i kontynentów. Jej
zdaniem, im szersza jest skala realizowanych projektów, tym efektywniejsze zarządzanie
posiadanymi funduszami (bibliografia). Christine M. Merkel 14 sformułowała
postulaty dotyczące poszerzenia zakresu działalności MW (bibliografia). Arleen
Cannata Seed 15 przedstawiła działania Banku Światowego w dziedzinach będących
także sferą zainteresowania UNESCO, z uwzględnieniem zintegrowanego podejścia
do realizowanych projektów (jednoczesne skupienie na rozwiązywaniu konfliktów
społecznych, wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy, gromadzenie
i udostępnianie informacji, włączanie w projekty lokalnych społeczności, dbałość
o środowisko naturalne oraz zachowanie historycznych zespołów zabytków, dzielnic,
miast). Na przykładzie inicjatyw podejmowanych w różnych rejonach świata
w latach 1970–2009 zaprezentowała budżety przedsięwzięć, osiągnięcia i skutki
projektów, argumenty krytyków i wnioski płynące z kilkudziesięciu lat doświadczeń.
Jacqueline Costa–Lascoux 16 mówiła o uczeniu historii młodszych pokoleń (zwłaszcza
we Francji) jako podstawowym elemencie tworzenia powszechnej świadomości
historycznej. Sarah Choy 17 dała wgląd w sytuację ochrony dziedzictwa w Hongkongu,
gdzie w ciągu ostatniego dwudziestolecia zmagano się z dziedzictwem kolonializmu,
przejawiającym się m.in. brakiem nauczania historii w szkołach pierwszego
i drugiego stopnia za rządów brytyjskich, stosunkowo niewielką liczbą bibliotek
i muzeów oraz brakiem regulacji prawnych w sferze kultury. Opowiedziała też o inicjatywach
mających na celu zmianę tego stanu rzeczy.
W trzecim dziale zawarto teksty, w których poruszono kwestie związane
ze zmianą statusu Programu MW. Abdelaziz Abid 18 wykazał, że UNESCO to
nie tylko instytucja podejmująca konkretne działania w określonych punktach
globu, lecz także podmiot, którego działalność polega na tworzeniu konwencji,
rekomendacji i deklaracji (każdy z tych terminów następnie zdefiniował), za
pomocą których wyznacza się światowe standardy w dziedzinie ochrony dziedzictwa.
Wymienił dokumenty stworzone i uchwalone z inicjatywy UNESCO.
Ray Edmondson 19 przedstawił współczesne braki prawne i budżetowe Programu
MW oraz argumenty na rzecz podniesienia przedsięwzięcia do rangi między-
14
Ch. Merkel, Memory of the World in the Making: Usable Pasts — Creative Futures [w:] Culture
— Memory — Identities, s. 95–112.
15
A. Seed, Supporting Sustainable Development through the Preservation of Culture and Knowledge
[w:] Culture — Memory — Identities, s. 113–129.
16
J. Costa-Lascoux, Enseigner l’historie aux jeunes générations [w:] Culture — Memory — Identities,
s. 130–136.
17
S. Choy, Educating the Young Generation about History: the Hong Kong Experience [w:] Culture
— Memory — Identities, s. 137–141.
18
A. Abid, Un instrument juridique pour „Mémoire du monde”? [w:] Culture — Memory —
Identities, s. 145–157.
19
R. Edmondson, The Legal Status of Memory of the World — Time for a Convention [w:] Culture
— Memory — Identities, s. 158–165.