ARCHEION

OMÓWIENIA I RECENZJE
617
retoryka, dialektyka, poetyka i epistolografia). Na drugim miejscu należy umieścić
dzieła z zakresu prawa (rzymskiego i kanonicznego), filozofii oraz historii.
Można też wyróżnić grupę dzieł z dziedziny literatury, kultury religijnej, nauk
przyrodniczo-matematycznych i społeczno-politycznych.
Biblioteka Wojciecha Zimnickiego najwyraźniej nie zainteresowała autorki,
dlatego omówiła ją bardzo pobieżnie. Niesłusznie, bo przytoczony inwentarz
księgozbioru zasługuje na zaprezentowanie szerszej grupie bibliologów i historyków
kultury. Jakkolwiek nie udało się zidentyfikować wszystkich tytułów,
zwłaszcza że mamy do dyspozycji wyłącznie odczyt autorki, a nie oryginalny
tekst źródła, to warto było podjąć to zadanie. Do identyfikacji poszczególnych
tytułów posłużył m.in. kilkutomowy przewodnik J.G. Graesse’ego 26 , bibliografia
A. Jochera 27 oraz opublikowane inwentarze mieszczan. Zrezygnowano z objaśniania
powszechnie znanych autorów antycznych, a dla zwiększenia przejrzystości
tekstu wprowadzono numerację poszczególnych tytułów. Z tego też powodu
zastosowano kursywę przy tytułach, a czcionkę prostą przy autorach wymienianych
dzieł.
Księgozbiór Wojciecha Zimnickiego
[1] Biblia Polska X. Woyka z Wągrowca SJ, in folio 28 ; [2] Polyanthea Iosephi
Langii, in folio 29 ; [3] Joannes Smecius 30 ; [4] Diurni 31 ; [5] Commentarius in
Justinianum, in folio 32 ; [6] Marcii Nizolii Thesaurus Ciceronianus, in folio 33 ; [7]
26
J.G. Graesse, Trésor de livres rares et précieux ou nouveau dictionaire bibliographique, t. 1–8,
Milano 1950 (dalej: Graesse).
27
A. Jocher, Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenia do
niej druku aż po rok 1830 włącznie, t. 1–3, Wilno 1840, 1842, 1857 (dalej: A. Jocher).
28
Jakuba Wuyka z Wągrowca Biblia to iest Księgi Starego y Nowego Testamentu według łacińskiego
przekładu. Poszczególne wydania przytacza A. Jocher, t. 2, s. 7–9; odczytanie nazwy „Wągrowiec”
jako „Mągrowia” jest zapewne zwykłą pomyłką autorki.
29
Iosephus Langius (Lange), szesnastowieczny filolog niemiecki jest autorem zbioru sentencji
greckich i łacińskich, znanych pod ogólnym tytułem Florilegium magnum sive Polyanthea hoc est
opus sentenciarum, wydawanych na początku XVII w. we Frankfurcie, Genewie i Lyonie, Graesse,
t. 4, s. 97–98.
30
Joannes Smetius (1590–1651), humanista niderlandzki; tu nie podano tytułu dzieła.
31
Raczej Diurnale, mały modlitewnik zawierający teksty oficjum, czyli godzin kanonicznych;
J. Graesse wymienia 12 takich modlitewników, drukowanych w latach 90. XV w.; Graesse, t. 2, s. 411;
w księgozbiorach mieszczańskich diurnały występowały sporadycznie; Zimnicki mógł otrzymać taki
modlitewnik od arcybiskupa Grochowskiego, z którym był zaprzyjaźniony.
32
Zimnicki posiadał podstawowe dzieło Justyniana Corpus iuris civilis (poz. 12) oraz kilka popularnych
komentarzy do kodeksu (nr 10, 89).
33
Marius Nizolius (1498–1566), włoski humanista i znawca twórczości Cycerona, był autorem
podręcznika stylistyki, znanego jako Nisolius sive Thesaurus Ciceronianus verba omneque loquendi
atque eloquendi varietatem complexus, Graesse, t. 4, s. 680.