ARCHEION

612 OMÓWIENIA I RECENZJE
cennik opłat za poszczególne czynności wykonywane przez kancelarię miejską.
Pozostałe obowiązki były typowe dla pisarzy miejskich tego okresu, co autorka
przyznała po analizie dostępnej literatury. Ten aspekt jest mocną stroną omawianej
pracy 11 .
Udało się zatem autorce potwierdzić działalność Zimnickiego wobec starosty
Stanisława Mniszcha i innych urzędów Lwowa (np. samorządu ormiańskiego,
Kolegium 40 Mężów) oraz reprezentowanie interesów miasta na sejmach, sejmikach,
przed Trybunałem Koronnym i na dworze królewskim. Nie mniej ważnym
jej osiągnięciem jest analiza przypadków rzekomego „sfałszowania dokumentów”
w kierowanej przez Zimnickiego kancelarii miejskiej 12 . W tym kontekście
należy wspomnieć o roli kancelarii w konflikcie miasta z biskupem obrządku
rzymskokatolickiego, Janem Andrzejem Próchnickim, na tle kontroli nad finansami
szpitala św. Ducha we Lwowie, znanym w literaturze z opisu Bartłomieja
Zimorowicza. Odsyłając do tego opisu, autorka słusznie zatrzymała się na
przedstawieniu pomyślnego dla magistratu rezultatu, zaznaczając że delegatem
do nuncjusza papieskiego w Warszawie był Wojciech Zimnicki 13 .
Warto jednak w tym miejscu rozszerzyć nieco skąpe informacje autorki i przytoczyć
okoliczności toczącego się w latach 1624–1627 sporu biskupa z miastem,
pióra wybitnego badacza i znawcy kultury Lwowa, Mieczysława Gębarowicza.
Po nieudanej próbie usunięcia jatek rzeźniczych z najbliższego otoczenia katedry
arcybiskup Próchnicki postanowił przejąć kontrolę nad szpitalem św. Ducha,
który dotychczas pozostawał pod patronatem zarządu miasta. Magistrat odmówił
złożenia rachunków, za co został obłożony klątwą. W chwili jej ogłaszania
w katedrze oburzeni mieszczanie ściągnęli kapłana z ambony, co spowodowało
rozciągnięcie klątwy na wszystkich mieszkańców miasta. Wtedy postanowiono
szukać pomocy w nuncjaturze papieskiej w Warszawie i u szlachty województwa
ruskiego, zgromadzonej na sejmiku w Sądowej Wiszni. Ostatecznie spór
został rozstrzygnięty na korzyść miasta 14 .
Te i wiele innych problemów, z którymi borykało się miasto, udało się przedstawić
przez pryzmat osoby Wojciecha Zimnickiego. Stanowi to cenny przyczynek
do życia miast i mieszczaństwa pierwszej połowy XVII w.
11
Wzorem były przede wszystkim prace: M. Gębarowicz, Stanisław Anserinus — zapomniany
archiwista XVI stulecia, „Studia Źródłoznawcze” 1968, t. 13, s. 91–121; I. Radtke, Błażej Winkler, pisarz
i kronikarz miasta Poznania w XVI w. (1535–1569), „Archeion” 1962, t. 37, s. 153–172; M. Stankowa,
Sebastian Klonowic (Klonowicz) — pisarz i rajca miasta Lublina, 1573–1602, ibidem, 1967,
t. 46, s. 93–109.
12
B. Petryszak, Лицар, s. 42–44; wszystkie cztery przypadki, gdy Wojciech Zimnicki musiał tłumaczyć
się przed sądem z niedopełnienia obowiązków, zostały też przedstawione w sygnalizowanym
wyżej artykule o rzekomych fałszerstwach, zob.: przyp. nr 3.
13
Ibidem, s. 54–55.
14
M. Gębarowicz, Jan Andrzej Próchnicki (1553–1633). Mecenas i bibliofil. Szkic z dziejów kultury
w epoce kontrreformacji, Kraków 1980, s. 71–73.