ARCHEION

OMÓWIENIA I RECENZJE
601
z archiwaliami. Stało się jasne, że archiwa muszą być przygotowane do działań
na całych zespołach archiwalnych, zaś wszyscy pracownicy archiwów powinni
zostać zaznajomieni z zasadami ochrony archiwaliów. Jednocześnie zdano
sobie sprawę z tego, że powinien ukazać się dokument, który w kolejnych latach
będzie regulował postępowanie instytucji archiwalnych z powierzonym im
dziedzictwem. W 2006 r. zostały opublikowane „Zasady postępowania z materiałami
archiwalnymi — ochrona zasobu archiwalnego” 6 oraz „Przygotowanie
na wypadek katastrofy” 7 , które zostały przygotowane na bazie sprawdzonych
rekomendacji IFLA 8. Rozszerzono je, wzbogacono i dostosowano do specyfiki
polskich zasobów archiwalnych.
Nade wszystko autorka zwraca uwagę na najnowszą Decyzję Nr 3 Naczelnego
Dyrektora Archiwów Państwowych z 10 stycznia 2007 r. w sprawie zabezpieczenia
i ochrony zasobu archiwalnego archiwów państwowych. Nakłada
ona na archiwa obowiązek przeprowadzenia analizy stanu zasobu i warunków
jego przechowywania, stworzenia planów działań doraźnych i długoterminowych
oraz stopniowego zastosowania w praktyce opublikowanych rekomendacji.
Nowym elementem jest tu zobowiązanie dyrektorów archiwów do podjęcia
działań w celu przygotowania planów na wypadek szczególnych zagrożeń oraz
szkolenia pracowników w dziedzinie ochrony archiwaliów. Norma PN ISO
11 799 oraz wyżej wymieniona publikacja zostały wprowadzone jako obowiązujące
wytyczne do realizacji nałożonych na archiwa zadań związanych
z szeroko pojętą ochroną zasobu. Jednocześnie Naczelna Dyrekcja Archiwów
Państwowych zainicjowała w 46 Komitecie Technicznym Polskiego Komitetu
Normalizacji prace nad wprowadzeniem standardów ISO dotyczących zasad
przechowywania i zabezpieczania archiwaliów, jako polskich dokumentów
normalizacyjnych.
Anna Czajka przypomina również, że zarówno ustawa archiwalna, jak i decyzje
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dotyczące kwestii ochrony
materiałów archiwalnych obowiązują jedynie w instytucjach publicznych
wymienionych w tej ustawie i nie mają wpływu na stan kolekcji znajdujących
się w rękach prywatnych. Wyjątkiem jest tu jedynie Rozporządzenie Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie warunków przechowywania dokumentacji
osobowej i płacowej pracodawców z 2005 r., a więc dotyczące dokumentacji
niearchiwalnej. Zostało ono wprowadzone w chwili skomercjalizowania
przechowalnictwa i pojawienia się na rynku firm prywatnych oferujących
usługę przechowywania ważnych społecznie akt. W ten sposób pojawiła się
— jak dotychczas jedyna w Polsce — regulacja prawna określająca minimalne,
bezpieczne warunki techniczne, jakie powinno zapewnić archiwum lub składni-
6
Zasady postępowania z materiałami archiwalnymi — ochrona zasobu archiwalnego, wybór
i oprac.: M. Borowski, A. Czajka, A. Michaś, Warszawa 2006, ss. 114.
7
Przygotowanie na wypadek katastrofy, oprac. A. Czajka, Warszawa 2006, ss. 40.