ARCHEION

260 WOŁODIMIR DOLINOWSKI
świadczania dokumentów, wprowadzone po zniesieniu sądów grodzkich i ziemskich,
oraz okólnik Trybunału Apelacyjnego z 22 listopada 1784 r. odnosiły się
do nowego archiwum (urzędu), rejenta, a także innych pracowników. Dekret
mówił także o umieszczeniu dawnych ksiąg w klasztorze bernardyńskim: „Rejentowi
z jego pisarzami zostało przydzielone już przestrzenne pomieszczenie
w celu umieszczenia akt dawnych, w którym rozpocznie się poświadczanie dokumentów,
a także przepisywanie ksiąg sądowych przeniesionych z miejsc sądów
w celu ich lepszego zachowania” 2 .
Duża liczba zgromadzonych w archiwum akt, ich różnorodność i brak odpowiednich
pomocy archiwalnych zmusiły miejscowe władze do podjęcia kroków
mających na celu uporządkowanie archiwum. W 1785 r. Wydział Krajowy Galicji
po raz pierwszy zwrócił się do cesarza z podobnym projektem. Ale dopiero
po przedstawieniu go po raz drugi (28 lutego 1787) rząd uwzględnił tę prośbę
w dekrecie z 24 maja 1787 r. 3 Wskutek tego Antoniemu Poletyle wydano instrukcję
dotyczącą numerowania ksiąg, sporządzenia dla nich pomocy archiwalnych
(indeksów) oraz odrestaurowania zniszczonych i uszkodzonych materiałów archiwalnych
4 . W celu wykonania tych prac zatrudniono w archiwum 150 pisarzy,
którzy pod kierownictwem A. Poletyły i T. Szczuki pracowali do 15 czerwca
1800 r. 5 (wg innych danych do 1790 r.) 6 .
Jako samodzielny urząd państwowy archiwum istniało krótko. Na podstawie
dekretów cesarskich (16 grudnia 1808, 3 stycznia 1810) przeprowadzono reorganizację
archiwum i podporządkowano je sądowi szlacheckiemu we Lwowie
(Forum Nobilium), jako część Tabuli Krajowej, dyrektor której był zarazem dyrektorem
archiwum 7 .
Jako że akta straciły swoje praktyczne znaczenie, utrzymanie archiwum stawało
się dla rządu coraz większym ciężarem. W tej sytuacji 18 kwietnia 1869 r.
Namiestnictwo Galicyjskie złożyło Wydziałowi Krajowemu propozycję przeję-
2
CPAHL Ukrainy, f. 145, op. 1, spr. 143, k. 2–2 zw.; f. 146, op. 3, spr. 280, k. 9; f. 146, op. 86,
spr. 2637, k. 36; zob. także: I.I. Swarnyk, Skarbnycia naszoji istoriji. Do 200-riczczia Centralnogo
derżawnogo istorycznogo archiwu URSR u m. Lwowi, „Żowteń” 1985, t. 1, 86; idem, Stariejszemu
archiwochraniliszczu Ukrainskoj SSR — 200 let, „ Sovietskije archiwa” 1985, t. 3, s. 22.
3
S. Sochaniewicz, Archiwum krajowe aktów grodzkich i ziemskich we Lwowie, Lwów 1912, s. 34.
4
CPAHL Ukrainy, f. 145, op. 1, spr. 3, k. 53; w 1787 r. archiwum przydzielono specjalne pomieszczenie
na introligatornię, które później przekształcono na składzik drewna (S. Ciara, Retrospekcja.
Technika archiwalna w archiwach galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku [w:] Technika
archiwalna w XX wieku, red. S. Sierpowski, J. Wiśniewski, Poznań 2001, s. 114).
5
CPAHL Ukrainy, f. 145, op. 1, spr. 3, k. 44 zw., 53–53 zw.; spr. 9, k. 12 zw; bardziej szczegółowo
o ułożeniu indeksów i uporządkowaniu ksiąg zob.: W.I. Dolinowśkyj, Opraciuwannia dokumentiw
u Zemśkomu archiwi u Lwowi, „Archiwy Ukrainy” 2012, t. 5, s. 27.
6
P. Dąbkowski, Аrchiwum krajowe, s. 61, 68; O. Pietruski, L. Tatomir, Przedmowa [w:] Akta
grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we
Lwowie, t. 1, wyd. L. Tatomir, Lwów 1868, s. XI; S. Schneider, Archiwa, s. 147.
7
CPAHL Ukrainy, f. 145, op. 1, spr. 3, k. 57 zw.; spr. 9, k. 13 zw.