ARCHEION

PRZEGLĄD CZASOPISM
693
pisów średniowiecznych. W sumie autorowi udało się zestawić listę 49 średniowiecznych
rękopisów lub fragmentów rękopisów. Wśród nich znalazł się rękopis
z Cieszyna oraz kilka innych, związanych z historią franciszkanów prowincji
czeskiej, zatem pośrednio z ziemiami polskimi.
Tomáš Gaudek jest autorem studium o trzech z czterech czeskich iluminowanych
rękopisów z Bodleian Library w Oxford 16 , o których informacje podali
O. Pächt i J.J.G. Alexander w 1966 r. w katalogu iluminowanych kodeksów biblioteki
bodlejańskiej. O czwartym rękopisie, Rationale Duranda, powstało już
wcześniej odpowiednie opracowanie. Z trzech, jeden okazał się być najprawdopodobniej
pochodzenia austriackiego, autor kolejnego związany był z warsztatem
Mistrza Brewiarza z Opatowic (ok. 1370), a ostatni z tej grupy, Speculum
humanae salvationis, datowany na ok. 1400 r., pochodzi z praskiego Wyszehradu
i związany był z możną rodziną czeską z Riesenburga (czeskie Osek), na co
wskazuje znajdujący się w nim herb.
Całość dopełniają teksty traktujące o pisarzu i drukarzu Martinie z Tišnova 17 ,
uzupełnienia do dziejów biblioteki klasztoru w Trzeboni 18 i omówienie nowożytnych
źródeł narracyjnych do historii miasta Jáchymov 19 .
Tom 43 (2013) otwiera Ota Halama tekstem dotyczącym autorstwa i interpretacji
trzech rozdziałów Księgi Hioba, znajdujących się w anonimowej
postylli z okresu rewolucji husyckiej, z kodeksu biblioteki premonstratensów
ze Strachova 20 . Kodeks ten już w XIX w. uznawany był przez badaczy czeskich
za jeden z najważniejszych dla okresu „staroczeskiego”. Anonimowy
autor w swoim wykładzie opierał się na autorytecie Grzegorza Wielkiego (Moralia
in Job), a przypisywane wcześniej autorstwo Jakoubkovi ze Stříbra jest
wątpliwe.
W tymże tomie Viktor Kubík opublikował kolejną (już czwartą) część monograficznego
ujęcia traktującego o typologii gotyckich i wczesnorenesansowych
inicjałów z rękopisów, z okresu od roku 1250 do początku XVI w. 21 Skoncentrował
się tym razem na pokazaniu relacji między pracowniami paryskimi
z XIII stulecia, włoskimi i środkowoeuropejskimi z XIII–XIV w., i ich naśladownictwem
w Czechach pod rządami Luksemburgów oraz ewolucji różnych
typów inicjałów w Europie Środkowej w okresie przed i po wojnach husyckich.
16
T. Gaudek, Zpráva ze studia českých iluminowanych rukopisů 14. století w Bodleian Library,
s. 145–158.
17
K. Boldan, Písař a tiskař Martin z Tišnova, s. 7–31.
18
M. Dragoun, Kokůtkův odkaz (Příspévek k déjinám knihovny klastera augustiniánů kanovniků
v Třeboni), s. 33–50.
19
M. Tošnerová, Raně novověké narativní prameny k dějinám Jáchymova, s. 51–62.
20
O. Halama, Kniha Job v husitském výkladu strahovského sborníku, s. 5–14.
21
V. Kubik, Typologie iniciál a základy systemu výzdoby středověkých rukopisů II. Gotické rukopisy
a počátky renesanční iluminace (studie k umělecko historické terminologii středověké knižní
malby 4), s. 29–205.