ARCHEION

BIBLIOTEKA ARCHIWUM PAŃSTWOWEGO W ŁODZI (1950–2000)
391
wozdaniach ogólnych terminami „zinwentaryzowano” lub „zaakcesowano” 38 .
Ten pierwszy termin obejmował również druki odnalezione i będące poza ewidencją.
Określenie więc ilości otrzymywanych przez Bibliotekę bezpłatnie druków
nie jest możliwe nawet w przybliżeniu.
W dokumentacji odnajdujemy informacje o książkach przekazywanych
w darze do Biblioteki archiwum, zarówno od osób prywatnych, jak i instytucji.
W 1954 r. Biblioteka otrzymała w ten sposób 162 książki z Łódzkiego Towarzystwa
Naukowego, a w 1978 r. —126 tomów o wartości 2860 zł 39 . Wymóg ofiarowania
nieodpłatnie jednego egzemplarza publikacji wydanej drukiem i opracowanej
w całości lub w przeważającej części na podstawie materiałów archiwalnych
archiwum nie był przez autorów skrupulatnie przestrzegany. Dla bibliotek
archiwów charakterystyczne było to, że ich zbiory powiększały się również
dzięki otrzymywaniu druków z oddziałów aktowych. Dotyczyło to i Biblioteki
archiwum łódzkiego, zwłaszcza w latach 50. XX w., głównie w zakresie wydawnictw
periodycznych. Ślady tego, z pewnością niepełne, znajdujemy w sprawozdawczości
archiwum. W ten sposób z początkiem lat 60. ubiegłego stulecia
w księgozbiorze Biblioteki znalazły się m.in. Zbiór T. Regera oraz starodruków.
W 1961 r. ówczesny Oddział V Zbiorów i Kolekcji przekazał do Biblioteki zbiór
prasy łódzkiej obejmujący ok. 500 jednostek aktowych 40 . W Bibliotece znalazła
się również większość druków ze Zbioru Tarczyńskich 41 .
Biblioteka archiwum łódzkiego przekazywała również książki innym bibliotekom.
Były to druki zbędne, niezgodne z jej profilem oraz trzecie i dalsze egzemplarze
(dublety) druków zwartych i czasopism. Skatalogowane w 1966 r.
dublety (ok. 1000 tomów) zostały rozesłane do innych archiwów 42 . W 1972 r.
spisano 2320 tomów książek nigdzie niezewidencjonowanych, przechowywanych
w magazynach Biblioteki. Były to w większości dublety. Wytypowano
również 512 książek niezwiązanych z jej profilem w celu przekazania ich innym
bibliotekom 43 . Także w trakcie katalogowania w 1974 r. zbioru „Łodziana”
wyłączono książki niezgodne z profilem Biblioteki archiwum 44 . W 1977 r.
przekazano Archiwum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii
Robotniczej w Sieradzu dublety druków zwartych, a mianowicie Dziennik Praw
38
APŁ, APwŁ, np. sygn. 217, s. 17.
39
Ibidem, sygn. 188, s. 12; sygn. 228, s. 112.
40
Ibidem, sygn. 198, s. 6.
41
Ibidem, sygn. 37, nlb., 199, s. 8–9; książki ze Zbioru Tarczyńskich włączono do księgozbioru
bez podania źródła ich pochodzenia.
42
Ibidem, sygn. 206, s. 4.
43
W wyjaśnieniach z 15 sierpnia 1972 r. do NDAP czytamy m.in. „w latach 50-tych do grupy
»Łodziana« zaliczano wszystkie druki wychodzące (drukowane) w Łodzi, mimo że nie były
tematycznie związane z Łodzią czy regionem łódzkim”. Pismo przechowywane jest w registraturze
Biblioteki.
44
APŁ, APwŁ, sygn. 223, s. 25.