ARCHEION

ARCHEION, T. CXV
WARSZAWA 2014
JERZY GAUL
(Warszawa)
ORGANIZACJA I ZAKRES DZIAŁANIA ARCHIWÓW W AUSTRII
NA SZCZEBLU CENTRALNYM (OGÓLNOKRAJOWYM)
I REGIONALNYM (KRAJOWYM)
Wstęp
Organizacja i zakres działania archiwów w Austrii związane są z ustrojem federalnym
Republiki Austriackiej. W państwie działają urzędy federalne na szczeblu
centralnym — parlament federalny (Rada Narodowa i Rada Federalna), prezydent
federalny, rząd federalny, ministerstwa federalne itd. oraz na szczeblu krajowym
— parlament krajowy, rząd krajowy itd. 1 Podział ten jest widoczny także w austriackiej
służbie archiwalnej: na szczeblu centralnym działają archiwa federalne
(Bundesarchive), na szczeblu krajowym — archiwa krajowe (Landesarchive).
Wśród archiwów federalnych wielką rolę odgrywa Austriackie Archiwum
Państwowe (Osterreichisches Staatsarchiv) jako archiwum centralne 2 .
Przedstawienie problematyki organizacji i zakresu działania archiwów
w Austrii na szczeblu centralnym (ogólnokrajowym) i regionalnym (krajowym)
wymaga poruszenia takich zagadnień, jak: 1. historia, organizacja i zadania
Austriackiego Archiwum Państwowego w Wiedniu, w tym początki centralizacji
archiwów w Austrii, utworzenie Austriackiego Archiwum Państwowego i jego
zadania oraz budowa centralnego budynku; 2. organizacja i zakres działania innych
archiwów federalnych oraz 3. archiwów krajowych.
Historia, organizacja i zadania Austriackiego
Archiwum Państwowego w Wiedniu
Już w latach 90. XIX w. pojawiały się inicjatywy kierownictw archiwów
państwowych zmierzające do koordynacji wszystkich archiwalnych i prawnych
spraw austriackiej archiwistyki. W czasie istnienia austro-węgierskiej monarchii
i I Republiki nie udała się żadna próba koncentracji władz archiwalnych
1
Parlament Republiki Austrii, red. H. Schambeck, Warszawa 1997.
2
Österreichisches Staatsarchiv .