ARCHEION

82
BARTOSZ NOWOŻYCKI
cowania, broszury, dzieła sztuki, eksponaty muzealne, obrazy, fotografie, mapy,
nagrania, filmy oraz inne materiały cyfrowe 46 . Wprowadzono podział na dwie
grupy dokumentów. Akta prezydenckie (presidential records) obejmują materiały
dokumentalne wytworzone przez prezydenta, personel kancelarii prezydenta
lub innej instytucji federalnej sprawującej funkcje doradcze 47 . Natomiast akta
osobiste (personal records) to wszystkie materiały dokumentalne prywatne i niepubliczne,
które nie odnoszą się do czynności konstytucyjnych, ustawowych lub
innych oficjalnych obowiązków prezydenta 48 . Określenie former President (były
prezydent) w odniesieniu do akt oznacza osobę, która w chwili ich powstania
sprawowała funkcję prezydenta.
Obowiązkiem prezydenta USA jest zabezpieczenie dokumentacji oraz wszelkich
materiałów powstałych w okresie sprawowania przezeń funkcji prezydenckiej,
które odzwierciedlają jego konstytucyjną i ustawową działalność lub inne
oficjalne obowiązki 49 . Wszelkie materiały wytwarzane lub otrzymywane przez
prezydenta lub jego kancelarię (oraz organy doradcze) muszą być w chwili powstania
lub pozyskania kwalifikowane, na ile to możliwe, jako akta prezydenckie
lub osobiste, a następnie przechowywane osobno. Zastrzeżono, iż w czasie
pełnienia funkcji prezydent może wybrakować akta nieposiadające administracyjnej,
historycznej, informacyjnej lub dowodowej wartości. Może to nastąpić
dopiero po konsultacji z Archiwistą Stanów Zjednoczonych lub w sytuacji, gdy
nie podejmie on działań w tej sprawie. Kopie harmonogramu brakowania muszą
być przedstawione w określonym czasie przed odpowiednimi komisjami Kongresu.
Archiwista Stanów Zjednoczonych zobowiązany jest do zasięgnięcia opinii
w sprawie brakowania w wybranych komisjach Kongresu 50 .
W chwili, gdy prezydent składa urząd lub zostaje wybrany na kolejną kadencję,
wszystkie jego materiały przechodzą pod kuratelę Archiwisty Stanów
Zjednoczonych 51 . Staje się on odpowiedzialny za udostępnienie kompletnych
46
Zob. strona internetowa U.S. Government Painting Office: .
47
Materiały te muszą odzwierciedlać działalność polityczną, wpływającą na wykonywanie konstytucyjnych,
ustawowych lub innych oficjalnych i uroczystych obowiązków prezydenta.
48
Jako takie uznaje się: pamiętniki, dzienniki lub inne osobiste notatki; materiały odnoszące się
do prywatnych stowarzyszeń politycznych; materiały dotyczące elekcji prezydenta lub wyboru konkretnej
osoby do władz federalnych, stanowych lub biura lokalnego.
49
Jako byłego prezydenta określa się osobę sprawującą funkcję prezydenta w chwili powstania
materiałów, zob. USC, § 2202–2203, rozdział 22, część 44.
50
Zaznaczono również, iż poszczególne dokumenty mogą być przedmiotem zainteresowania
Kongresu, a konsultacje z Kongresem w sprawie brakowania akt leżą w interesie publicznym.
51
W notatce do paragrafu 102 rozdziału 2 części 3 United States Code zawierającej ustawę Former
President Act przewidziano możliwość przeznaczenia funduszy dla pracowników biura byłego prezydenta
na opłacenie niezależnego wykonawcy, który dokona oceny dokumentacji prezydenta przed
przekazaniem jej do NARA lub Biblioteki Prezydenckiej; zob.: strona internetowa U.S. Government
Painting Office: ; USC, rozdział 1, część 3 (Presidential Elections & Vacancies) określa rolę Archiwisty