ARCHEION

80
BARTOSZ NOWOŻYCKI
znajdujących się w zasobie i pod nadzorem NARA. Jest on również uprawniony
do przeglądu, ujawnienia lub obniżenia klauzuli w stosunku do akt prezydenckich
jemu podległych. Procedury wprowadzane przez Archiwistę Stanów
Zjednoczonych muszą być konsultowane z szefami odpowiednich agencji, jak
również być zgodne z przepisami obowiązującego prawa. Dotyczy to materiałów
wytworzonych 25 lat wstecz, oprócz stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa
narodowego 38 .
Rozporządzenie powołuje w ramach NARA Narodowe Centrum Deklasyfikacji
(National Declassifi cation Center), którym kieruje dyrektor wybierany
przez Archiwistę Stanów Zjednoczonych. Centrum odpowiada m.in. za: integrację
działań i współpracę agencji federalnych odpowiedzialnych za ujawnianie
informacji; zapewnianie standardów jakościowych; wdrażanie norm kształcenia;
opracowanie skutecznych i przejrzystych procedur; skuteczne wykorzystanie
istniejących baz danych i nowych środków technicznych; opracowanie rozwiązań
gotowych do zastosowania w sytuacjach powstałych wskutek odtajnienia
dokumentów; przechowywanie dokumentów. Agencje federalne są zobowiązane
do pełnej współpracy z Archiwistą Stanów Zjednoczonych w zakresie funkcjonowania
tego centrum.
Biuro ds. Bezpieczeństwa Informacji (Information Security Oversight Offi -
ce), które na mocy rozporządzenia funkcjonuje w ramach NARA, realizuje zadania
związane z nadzorem nad programem ujawniania zastrzeżonej dokumentacji
39 . Dyrektor tego biura działa, wg zaleceń Archiwisty Stanów Zjednoczonych,
w porozumieniu z doradcą prezydenta ds. bezpieczeństwa narodowego 40 . Jest on
odpowiedzialny za politykę związaną z dokumentacją niejawną, a jego dyrektywy
są wiążące dla agencji federalnych. Odpowiada także za szkolenie pracowników
administracji oraz opracowanie podręczników, regulaminów i wytycznych.
Posiada też, w zakresie swego działania, uprawnienia nadzorcze w stosunku do
agencji federalnych.
Zgodnie z rozporządzeniem przedstawiciel archiwów narodowych zasiada
w Zespole Apelacyjnym ds. Bezpieczeństwa Informacji (Interagency Security
Classifi cation Appeals Panel). Zespół ten wydaje regulaminy określające zasady
i procedury rozpatrywania decyzji w sprawie odwołań dotyczących ujawniania
dokumentacji 41 .
38
Decyzje przez niego powzięte mogą zostać zaskarżone przez użytkowników lub agencje federalne,
a akta zostają utajnione do momentu rozpatrzenia sprawy.
39
Ten sam zapis znajduje się w rozporządzeniu nr 12 958 — Classified National Security Inforamtion,
zob.: strona internetowa National Archives: .
40
Mianuje go Archiwista Stanów Zjednoczonych za zgodą prezydenta USA.
41
Dalsze regulacje dotyczące zarządzania informacją niejawną zawierają zarządzenia wykonawcze
prezydenta nr 12 600 i 12 829. Odnoszą się one do archiwów narodowych w zakresie ujednolicenia
procedur ujawnienia, dotyczących poufnych informacji ekonomicznych i technologicznych,
zob. National Archives: oraz