ARCHEION

MODEL CYKLU ŻYCIA DOKUMENTACJI
191
nej” oraz „Zasady zarządzania dokumentacją” 44 . W 1943 r. Ernst Posner, jako
prezes towarzystwa, zaproponował jej wybór na skarbnika stowarzyszenia.
Była wtedy jedną z dwu kobiet, które jako pierwsze pełniły oficjalne funkcje
w zarządzie. Skarbnikiem pozostała do roku 1952 45 . W roku 1958 stowarzyszenie
uchwaliło, że będzie przyznawało zaszczytny tytuł fellow member. Wśród
pierwszych 46 osób, które otrzymały to wyróżnienie, znalazła się Helen L.
Chatfield (jako jedna z ośmiu kobiet) 46 . Po zakończeniu drugiej wojny światowej
przeniosła się z Departamentu Skarbu do Biura Budżetu USA (największe biuro
przy urzędzie prezydenta USA), w którym pracowała aż do emerytury w 1958 r.
Niestrudzona, także na emeryturze pozostawała niezwykle aktywna. Podjęła
pracę archiwistki w American University. Ponadto, jako adiunkt (adjunct professor),
prowadziła tam wykłady na temat technik archiwalnych i zarządzania
dokumentacją rządową.
Wszystkie wspomniane kontakty, doświadczenie zawodowe oraz uniwersyteckie
(zarówno w roli studentki, jak i wykładowczyni) stanowiły
solidną podstawę do napisania niezwykle ważnego i prekursorskiego artykułu
ukazującego problematykę dokumentacji z punktu widzenia osoby zarządzającej
instytucją 47 . Bliższe omówienie nowatorskich propozycji autorki zamieszczamy
poniżej.
W poszukiwaniu początków i kształtu modelu
Próbując znaleźć pierwszą wzmiankę o cyklu życia dokumentacji, autor
przeprowadził kwerendę w ukazującym się od 1938 r., sztandarowym piśmie
Stowarzyszenia Archiwistów Amerykańskich pt. „American Archivist”,
poszukując frazy life cycle 48 . Zestawienie wyników zamieszczono poniżej w tabeli
oraz na wykresie. Okazuje się, że prekursorką modelu jest wspomniana
wyżej, a dziś już niemal zapomniana archiwistka Biura Budżetu USA, Helen
L. Chatfield. To ona w kwietniu 1940 r. napisała, jako pierwsza, we wspomnianym
artykule o cyklu życia dokumentacji 49 . Interesujące, że na długo była
44
The Role of Records in Public Administration; Principles of Record Administration; jak widzimy,
zarządzenie dokumentacją zwało się wtedy jeszcze „administrowaniem dokumentacją”.
45
History of SAA Leadership: Treasurers
[dostęp: 26 kwietnia 2013].
46
M.F. Pacifico, op.cit, s. 384.
47
H.L. Chatfield, The Problem of Records from the Standpoint of Management, „American Archivist”,
t. 3, 1940, nr 2, s. 93–101.
48
Wyszukiwano dokładnej frazy, a nie wszystkich wzmianek o życiu czy cyklu, zatem zwroty
wprowadzano w cudzysłowie: „life cycle”, „life–cycle” oraz „lifecycle”; nota bene wyszukiwarka
nie uwzględniała myślnika (co jest standardem) i dwa pierwsze wyrażenia były dla niej tożsame,
a zatem dawały ten sam wynik.
49
H.L. Chatfield, op.cit.