ARCHEION

340
EWA FURMAŃSKA
nymi znaczkami, wydane przez 52 kraje z okazji ogłoszonego przez Organizację
Narodów Zjednoczonych Światowego Roku Uchodźcy. Potulicki jako
dyrektor odpowiedzialny był organizatorem tego roku. W tym celu powołano
międzynarodowy komitet, który pracował w latach 1959–1961 3 . Zebranych zostało
120 kopert i 30 osobno występujących znaczków pocztowych (fot. 15).
Wśród nich znajdują się 32 koperty wydane przez różne miasta szwajcarskie,
które uczestniczyły w akcji Schweizer Auslandhilfhe. Jest także 89 znaczków
i naklejek organizacji międzynarodowych, takich jak: Individuel Människohjälp
im Inoneuropeisk Mission, WPY Seal (Morokulien) ze Szwecji i Norwegii oraz
CAFCO, z siedzibą w Pałacu Narodów w Genewie.
Trwałą pozostałością po podróżach własnych Michała Potulickiego i jego
krewnych jest zbiór kart pocztowych. Potwierdzają one fakt, że ich właściciel
przez długie lata gromadził je w ramach popularnego hobby. Być może nawet
od najmłodszych lat. Prawie nie ma wśród nich pocztówek z korespondencją.
Pojedynczych kart jest 678, są też 4 tzw. składanki. Przeważająca większość wykonana
została techniką fotograficzno-drukarską, 29 — technikami graficznymi,
a 1 została sporządzona ręcznie w latach 20. XX w. Przedstawiają one widoki
miast, zbiorniki wodne, budowle publiczne, zabytki, obiekty uzdrowiskowe,
głównie w Europie i USA, ale są też pocztówki pochodzące z Brazylii, Algierii,
Kanady i Izraela.
Najstarsze chronologicznie w zbiorze pocztówki zostały wydane przed
1915 r. Przykładem mogą być karty przedstawiające restaurację u Wielkiego
Gorge w Le Salève, grupę francuskich jeńców wojennych w Chamby koło Montreux
(fot. 16), orkiestrę dworską na Franzplatz w Wiedniu w 1906 r. utrwaloną
(w druku?) przez oficynę K. Ledermanna czy wnętrze wytwórni gobelinów typu
du Berry. Zdarzają się też karty bardziej artystyczne, jak np. z lampą górniczą
sfotografowaną przez Christinę Fedelę Hermance (wydaną przez drukarnię Fred.
Bovey et Cie. w Genewie), wodospadami i jeziorami Islandii czy obrazkami
typowymi dla zbieraczy czułych na wdzięki płci żeńskiej, tj. ukazujące najpiękniejsze
kobiety świata okresu międzywojennego.
Chyba najmniej cenioną, zapewne tworzoną przez obu Potulickich, była kolekcja
numizmatyczna. Dowodem na to, że nie cieszyła się zbytnim uznaniem,
jest pozostawienie jej w stanie zupełnie nieopracowanym. Monety o dużej wartości
nie zostały sklasyfikowane i ułożone w klaserach lub kasetkach. Od wielu
lat nie były czyszczone, co obecnie utrudnia, czy wręcz uniemożliwia odczytanie
napisów oraz dostrzeżenie dekoracji na ich awersach i rewersach. Najstarsze
monety, średniowieczne, wykonane z brązu i zachowane we fragmentach, są
trudne do rozpoznania z uwagi na znaczne zatarcie rysunku (fot. 17). Z bardziej
3
Informacje o pełnionej funkcji zawierają dokumenty i publikacje wymienione we wspomnianym
na początku inwentarzu spuścizny Michała hr. Potulickiego znajdującym się w Muzeum Polskim
w Rapperswilu, sygn. 37, jednostki archiwalne: 49–52.