ARCHEION

380 ANDRZEJ DRAKONIEWICZ
chiwalne, geograficzne, kulturalno-oświatowe i współczesne druki urzędowe.
Dział czasopism regionalnych zawiera prasę codzienną, roczniki, kwartalniki,
biuletyny, czasopisma dotyczące historii i geografii regionu oraz druki urzędowe.
Wyodrębniony Zbiór Tadeusza Regera to przede wszystkim wydawnictwa
socjalistyczne i społeczne.
Biblioteka przechowuje druki i wydawnictwa ciągłe zarówno polskojęzyczne,
jak i w językach rosyjskim, niemieckim i jidysz. Odszukaniu interesujących
pozycji służą katalogi kartkowe, alfabetyczne i rzeczowe.
Opisując półwieczne dzieje Biblioteki APŁ, wykorzystano materiały źródłowe
znajdujące się w zespole akt Archiwum Państwowe w Łodzi z lat 1951–2005
(nr zespołu 39/972) oraz przechowywane w archiwum zakładowym APŁ i registraturze
Biblioteki, a także oddziału, w ramach którego Biblioteka funkcjonuje.
Pomocne były również opracowania i referaty dotyczące jej historii i księgozbioru.
Dokumenty dotyczące Biblioteki nie zachowały się w całości. Brakuje w nich
m.in. kompletów sprawozdań statystycznych GUS sporządzanych przez Bibliotekę.
Podstawowe informacje o funkcjonowaniu Biblioteki ustalono na podstawie
sprawozdań statystycznych GUS, sprawozdań z działalności oddziałów
APŁ, którym organizacyjnie Biblioteka podlegała, oraz dokumentacji wytworzonej
w wyniku przeprowadzonych skontrów księgozbioru. Niejednokrotnie
dane liczbowe sprawozdań statystycznych GUS różniły się od tych podanych
w sprawozdawczości oddziałowej. Wynikało to z faktu, że przy ich gromadzeniu
kierowano się często innymi kryteriami. Przyjęto, że bardziej wiarygodne
są dane sporządzane dla GUS. Z powodu luk i zmian w sprawozdawczości nie
zawsze można było prześledzić w opisywanym okresie wszystkie przemiany zachodzące
w działalności Biblioteki.
Przeniesienie z dniem 1 maja 1950 r., na mocy Zarządzenia Ministra Oświaty
z dnia 20 czerwca 1950 r. 1 , siedziby Archiwum Państwowego z Piotrkowa Trybunalskiego
do Łodzi rozpoczęło również łódzką historię jego Biblioteki. Już
w pierwszym sprawozdaniu z działalności APŁ (za rok 1950), w części dotyczącej
biblioteki podręcznej czytamy, że przewieziono z archiwum piotrkowskiego
część „ważniejszych wydawnictw” w ilości ok. 30 m.b. Dokonane zostały także
pierwsze, jak podkreślono, „szczupłe” zakupy książek. Zwrócono uwagę na braki
w księgozbiorze Biblioteki Podręcznej oraz planowano ich uzupełnienie 2 .
Charakter Biblioteki i wielkość księgozbioru zmieniły się radykalnie z chwilą
włączenia do archiwum łódzkiego Archiwum Miasta Łodzi wraz z jego zaso-
1
Zarządzenie Ministra Oświaty z 20 czerwca 1950 r. w sprawie przeniesienia Archiwum Państwowego
z Piotrkowa Trybunalskiego do Łodzi, „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty”, nr 10
z 22 VI 1950, poz. 142.
2
Archiwum Państwowe w Łodzi (cyt. dalej: APŁ), zespół nr 972, Archiwum Państwowe w Łodzi
[1945–1950] 1951–1990 (cyt. dalej: APwŁ), sygn. 181, s. 4.