ARCHEION

MATERIAŁY DO DZIAŁALNOŚCI SŁUŻB BUDOWLANO-INŻYNIERSKICH…
545
nowisko inżyniera gubernialnego. Ostatnim awansem był w 1866 r. przydział na
inżyniera w powiecie bialskim, w guberni lubelskiej 53 .
W 1840 r. etat inżyniera obwodowego w Łowiczu nie był obsadzony. Rok
później skierowanie na to stanowisko otrzymał Aleksander Neuman. Podobnie
jak jego poprzednicy, miał on również za sobą służbę w armii Królestwa. Brał
udział w kampanii polsko-rosyjskiej, którą zakończył w stopniu porucznika artylerii
pieszej 54 . W Łowiczu pracował do 1842 r., następnie trafił, jako inżynier,
do powiatu warszawskiego, gdzie budowniczym był Loewe. Z wydawnictw
półurzędowych wiemy, że już w 1843 r. pełnił obowiązki inżyniera w guberni
radomskiej — najpierw w powiecie opatowskim, a od 1844 do 1847 r. w sąsiadującym
z nim miechowskim. Po 1848 r. brak jest, niestety, bliższych danych
o jego losach.
Następcą Neumana na stanowisku inżyniera powiatowego był Paweł Szymanowski.
Jego pobyt w Łowiczu trwał niecały rok, gdyż w 1842 r. widzimy
już jego nazwisko w wykazie urzędników powiatu stanisławowskiego z siedzibą
w Mińsku Mazowieckim. Pracował tam do 1848 r., po czym dostał przydział na
stanowisko inżyniera w powiecie konińskim. Po 1858 r., gdy wrócił ponownie
na ten sam urząd do Mińska, brak o nim więcej wiadomości.
Skąpe informacje posiadamy też o następcy Szymanowskiego, którym został
w 1844 r. Aleksander Randau. Wykształcenie techniczne zdobywał w wojsku,
służąc w stopniu podporucznika w Korpusie Inżynierów 55 . W czasie powstania
otrzymał nominację na stopień porucznika, a następnie kapitana 2 klasy. Tak
samo jak K. Brochocki, przybył w październiku 1831 r. z Modlina do Warszawy,
gdzie przed Komisją Rządową Wojny ponowił przysięgę na wierność carowi 56 .
Pracę w służbie cywilnej podjął w 1834 r. jako inżynier obwodu kalwaryjskiego
w województwie augustowskim. Stamtąd właśnie otrzymał, po 10 latach służby,
przeniesienie do Łowicza. Nie zagrzał tu jednak długo miejsca, bo już w 1847 r.
znalazł zatrudnienie w utworzonym przez władze carskie dla całego Królestwa
Polskiego XIII Okręgu Komunikacji. Zajmował tam do 1860 r. stanowisko naczelnika
odpowiedzialnego za drogi bite w Oddziale 2, z tytułem radcy dworu
i Orderem św. Stanisława 3 klasy.
Z Zarządu Okręgowego Komunikacji, gdzie pracował jako konduktor klasy
2, dostał powołanie na inżyniera powiatu łowickiego Jakub Kryszka. Stało się to
na pewno przed 1853 r., gdyż z tego właśnie roku pochodzi kilka jego rysunków
z Łowicza, które zachowały się w archiwach 57 .
53
R. Gerber, op.cit., s. 360; M. Wojtylak, Inżynierowie w Łowiczu, s. 4.
54
R. Bielecki, Słownik biograficzny oficerów, t. 3, Warszawa 1998, s. 189.
55
„Rocznik Woyskowy Królestwa Polskiego na rok 1829”, s. 158.
56
R. Bielecki, Słownik biograficzny oficerów, t. 3, Warszawa 1998, s. 372.
57
AGAD, KRSW, sygn. 632, k. 57; Archiwum Państwowe w Łodzi (cyt. dalej: APŁ), Naczelnik
Powiatu Łowickiego (cyt. dalej: NPŁ), sygn. 43, nlb.