ARCHEION

580 OMÓWIENIA I RECENZJE
rozdziałów. Omówiono w nim bardzo wszechstronnie okoliczności społeczno-
-polityczne kształtowania się sądownictwa wojskowego, jego genezę, ideologiczne
podłoże, podstawy nowego prawa i strukturę organizacyjną.
W rozdziale drugim (Powstanie i działalność Wojskowego Sądu Rejonowego
w Poznaniu (1946–1995 2 ), 84 ss.) obejmującym 12 podrozdziałów przedstawiono
wybrane zagadnienia z funkcjonowania samego WSR w Poznaniu, a także
zarys sytuacji społeczno-politycznej w Wielkopolsce i proces powstawania
struktur sądownictwa powszechnego na tym terenie.
W rozdziale trzecim (Proces aktotwórczy w Wojskowym Sądzie Rejonowym
w Poznaniu, 92 ss.) omówiono przepisy regulujące prowadzenie biurowości
w tym sądzie, jego strukturę organizacyjną, obieg spraw i pism, tj. proces powstawania
jednostek kancelaryjnych.
W rozdziale czwartym (Archiwizacja dokumentacji Wojskowego Sądu Rejonowego
w Poznaniu) przedstawiono zarówno drogi wędrówki akt Wojskowego
Sądu Rejonowego w Poznaniu, jak i funkcjonowanie archiwum (podręcznego)
tegoż sądu. Autor podjął także próbę uchwycenia procesów selekcji i brakowania
oraz archiwizacji dokumentacji jeszcze w trakcie działania WSR. Rozdział
ten (52 ss.) składa się z 10 podrozdziałów.
Książkę uzupełniono o aneks zawierający wykaz osób skazanych przez WSR
w Poznaniu w latach 1946–1955 na karę śmierci z powodów politycznych oraz
indeksy osobowy i geograficzny. Książkę wydano w twardej oprawie.
Już na wstępie należy zauważyć, że książka jest pierwszym tego typu opracowaniem
podejmującym zagadnienie procesów akto- i archiwotwórczych
w sądownictwie wojskowym. Autor podjął się bardzo trudnej i do tej pory nieporuszanej
tematyki. Badanie funkcjonowania sądów wojskowych pod kątem
nie tylko historycznym, tj. ich funkcjonowania, ale także analizy dokumentacji
wytworzonej przez urząd, sposobu jej powstawania i archiwizowania, wymaga
zdecydowanie poszerzenia warsztatu badacza o wiedzę archiwoznawczą i archiwistyczną.
Praca R. Leśkiewicza jest wręcz krokiem milowym w badaniach nad
kancelarią i archiwizowaniem akt sądów wojskowych.
Wśród wykorzystanej przez autora obszernej literatury brakuje dorobku naukowego
byłego sędziego, prezesa Izby Wojskowej i Izby Karnej Sądu Najwyższego,
płk. dr. hab. Bogdana Dzięcioła. Autor ten napisał m.in. około 50 monografii
i opracowań dotyczących historii sądów wojskowych z lat 1943–1955 oraz wiele
innych prac dotyczących sądownictwa wojskowego z tego okresu 3 . W XXI w.
ukazały się kolejne jego prace wydane przez Wydawnictwo Historyczne 4 .
2
Sic! Prawdopodobnie jest to literówka, powinno być 1955.
3
O obszernej bibliografii B. Dzięcioła pisze: M. Zaborski, Ustrój sądów wojskowych w Polsce
w latach 1944–1955, Lublin 2005, s. 7–9.
4
Do najistotniejszych należą: B. Dzięcioł, Sądy polowe w armii Berlinga (maj 1943–lipiec 1944),
Warszawa 2000; idem, Sądy wojskowe Polski Lubelskiej (lipiec–grudzień 1944), Warszawa 2001;
Sądownictwo wojenne w czasie walk frontowych (12 stycznia–8 maja 1945 r.), Warszawa 2001; idem,