ARCHEION

190 LESZEK PUDŁOWSKI
Helen Louise Chatfield (1893–1970)
Podobnie jak wiele innych młodych sekretarek czy maszynistek, Helen
L. Chatfield przybyła podczas pierwszej wojny światowej do Waszyngtonu,
by wspomagać działania organizacji rządowych. W odróżnieniu od innych nie
wróciła jednak po zakończeniu konfliktu w swe rodzinne strony, lecz poświęciła
się w pełni pracy archiwalnej 41 . Całe życie zawodowe związana była z instytucjami
finansowymi. Zaczęła w Departamencie Skarbu, gdzie zaproponowała
własny system układu akt spraw, który znalazł uznanie w oczach przełożonych.
Sprawiło to, że w latach 30. została mianowana reprezentantem Sekretarza Departamentu
do Rady nowo powstałego Archiwum Narodowego. Chatfield była
również aktywna w środowisku archiwalnym. W 1937 r. znalazła się w gronie
członków założycieli Stowarzyszenia Archiwistów Amerykańskich. Należała
ponadto do elitarnej grupy pierwszych studentów Solona J. Bucka i Ernsta
Posnera, którzy z czasem zajęli wybitne miejsce w życiu archiwalnym Stanów
Zjednoczonych 42 . Wśród pierwszych studentów znalazło się pięciu przyszłych
prezesów Stowarzyszenia Archiwistów Amerykańskich oraz wielu wybitnych
archiwistów. Spotykamy wśród nich, obok Chatfield, prekursorów zarządzania
dokumentacją i pionierów tworzenia modelu cyklu życia, znanych nam już, Philipa
C. Brooksa i Emmetta J. Leahy’ego. Niedługo po zakończeniu szkolenia Helen
L. Chatfield została poproszona, jako doświadczona archiwistka zakładowa,
o prowadzenie zajęć dla studentów American University na temat dokumentacji
współczesnej 43 . Wykładała dwa przedmioty: „Rola akt w administracji publicz-
41
Nie ma wielu publikacji na temat biografii Helen Louise Chatfield. Podstawę stanowi nekrolog:
V. Gondos, Jr., In Memoriam. Helen Louise Chatfield (1893–1970), „The American Archivist”, t. 34,
1971, nr 1, s. 55–56 oraz krótka informacja: „American Archivist”, t. 33, 1970, nr 4, s. 432. Drobne
wzmianki o związkach z wybitnym badaczem E. Posnerem występują w: R.A. Ross, Ernst Posner:
The Bridge Between the Old World and the New, „American Archivist”, t. 44, 1981, nr 4, s. 304–312;
Amazon.com przywołuje pracę: Helen Louise Chatfield, 1893–1970 by Eugenia Kucherenko (1972),
ale nie ma jej na składzie, a w Bibliotece Kongresu nie ma nawet takiej autorki; prace o roli kobiet
w archiwistyce amerykańskiej podają raczej informacje statystyczne, a nie charakteryzują ich dokonań
merytorycznych czy prowadzonych badań: M.E. Deutrich, Women in Archives: Ms. versus Mr. Archivist,
„American Archivist”, t. 36, 1973, nr 2, s. 171–181; M.F. Pacifico, Founding Mothers: Women in the
Society of American Archivists, 1936–1972, „American Archivist”, t. 50, 1987, nr 3, s. 370–389. Spuścizna
rękopiśmienna znajduje się w Archiwum Narodowym (Helen L. Chatfield Papers, 89,854 stóp
sześciennych, zob.: [dostęp: 17 lipca 2013]), zaś jej bogatą bibliotekę przejęła Biblioteka Uniwersytetu
Amerykańskiego; L. Pudłowski, Helen Louise Chatfield (1893–1970). Zapomniana prekursorka
zarządzania dokumentacją [w:] Z uczniami, przyjaciółmi i kolegami w świecie nauki. Prace dedykowane
Profesorowi Bohdanowi Ryszewskiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Olsztyn 2014, s. 169–197.
42
R.A. Ross, E. Posner: The Bridge Between the Old World and the New, „American Archivist”,
t. 44, 1981, nr 4, s. 306–307.
43
S.J. Buck, The Training of American Archivists, „American Archivist”, t. 4, 1941, nr 2, s. 88.