ARCHEION

426 JANUSZ GRABOWSKI
ski i pułtuski oraz sekretarz Jego Królewskiej Mości 150 . Był również plebanem
w Cieksynie (dekanat przasnyski) 151 i Zambrowie (dekanat wiski) 152 . Związkom
z dworem królewskim zawdzięczał jesienią 1545 r. nominację na biskupstwo
płockie. Jako nominat biskup płocki występuje w październiku 1545 r. 153 Zrezygnował
wówczas z kanonii w kapitule kolegiackiej w Warszawie i Pułtusku.
Prowizję otrzymał w Rzymie 19 lutego 1546, breve — 3 marca, biskupstwo objął
31 marca przez zastępcę 154 . Zmarł 18 maja 1546 r. w Krakowie, nie dokonawszy
ingresu w Płocku 155 . Jego nagrobek znajdował się w kościele Dominikanów
w Krakowie.
Ważną rolę w otoczeniu władców mazowieckich pełnili wykształceni doradcy
książąt i pełnomocnicy w procesach, którzy nie należeli do personelu kancelarii.
Spośród wielu doradców ważną rolę w XV w. pełnił Mikołaj z Mirzyńca
h. Bończa, mazowiecki intelektualista, doktor dekretów, licencjat prawa rzymskiego,
wikariusz generalny i oficjał płocki, bibliofil 156 . Był on synem Zdzisława
z Mirzyńca (Mierzeńca) w powiecie nowomiejskim. Rozpoczął studia w 1430 r.
na Uniwersytecie w Krakowie, gdzie w 1434 r., za dziekanatu Jana z Dąbrówki,
uzyskał stopień bakałarza 157 . Po trzech latach (1437), za dziekanatu Bartłomieja
z Radomia, został magistrem sztuk wyzwolonych tego uniwersytetu 158 . Następnie
wyjechał na studia prawnicze do Włoch (Rzym, Bolonia), gdzie otrzymał we
wrześniu 1443 r. licencjat prawa kanonicznego, a w lutym 1446 r. prawa cywilnego
159 . W kwietniu 1446 r. otrzymał tytuł doktora dekretów 160 . Po powrocie do
kraju brał udział w posiedzeniach kapituły katedralnej płockiej, jako wikariusz
generalny i oficjał płocki. Polityczną rolę odegrał w walce o sukcesję Mazowsza
płockiego, po śmierci synów Włodzisława I: Siemowita VI i Włodzisława II.
W związku z zabiegami Kazimierza Jagiellończyka, który chciał inkorporować
księstwo płockie do Korony, był doradcą księcia Konrada III Rudego i jego
rzecznikiem w sporze z królem polskim. Reprezentował synów Bolesława IV
150
AGAD, Zakroczymskie ziemskie wieczyste, sygn. 28, k. 354; 15 lipca 1535 r. (ibidem, MK 52,
38) wystąpił jako Joanne Bielenski Plocensi et Varszoviensi canonico, procuratore regio.
151
Acta capituli ecclesiae collegiatae Polthoviensis ab anno 1482 ad anno 1601, wyd. B. Ulanowski,
S. Zachorowski [w:] Archiwum Komisji Historycznej, t. 10, Kraków 1916, s. 385.
152
Ibidem, s. 389.
153
AGAD, MK 70, 234.
154
A. Wolff, W. Budka, Bieliński Jan, s. 51.
155
Ibidem.
156
Na jego temat: S.M. Szacherska, Mikołaj z Mirzyńca h. Bończa (zm. 1475), PSB, t. 21,
Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976, s. 126–127; A. Radzimiński, Prałaci i kanonicy, t. 2,
s. 114–116.
157
Księga Promocji, s. 28.
158
Ibidem, s. 30.
159
S.M. Szacherska, Mikołaj z Mirzyńca, s. 126.
160
Ibidem.