ARCHEION

144
ARTUR R. SYPUŁA
Kompetencje do wykonywania czynności związanych z selekcją archiwaliów
należących do dokumentacji twórców prywatnoprawnych zostały w czeskim systemie
archiwalnym podzielone między Národní Archiv a państwowe archiwa
obwodowe. W myśl normy § 46 (1) lit. b) i c), określającej właściwość czeskiego
archiwum narodowego, prowadzi ono selekcję archiwaliów w ramach procedury
brakowania, przy spełnieniu wskazanych wcześniej przesłanek jej dopuszczalności
oraz — w każdym wypadku — z pominięciem procedury brakowania,
w naczelnych i lokalnych organach partii politycznych, ruchów politycznych,
stowarzyszeń obywatelskich, związków zawodowych, organizacji pracodawców,
izb zawodowych, Kościołów i związków wyznaniowych, fundacji, powszechnych
towarzystw dobroczynnych, wybranych osób fizycznych oraz wybranych
założycieli archiwów prywatnych 85 . Państwowe archiwa obwodowe z kolei dokonują,
w zakresie swej właściwości miejscowej, takich samych czynności jak
Národní Archiv w stosunku do dokumentacji spółek handlowych i spółdzielni
(z wyłączeniem spółdzielni mieszkaniowych) 86 .
Konsekwencją uznania dokumentów za archiwalia jest wprowadzenie ich
do ewidencji materiałów archiwalnych. Figurujące w niej materiały tworzą,
zgodnie z § 16 (2), narodowe dziedzictwo archiwalne, ustrukturyzowane
w trzech (sub)ewidencjach — podstawowej, wtórnej i centralnej. Podstawową
jednostkę ewidencyjną stanowi zespół archiwalny, zbiór archiwalny lub
ich części albo jednostka archiwalna. Z przepisu § 16 (3–4) wynika, że ewidencję
archiwaliów (stanowiących odpowiednik polskiego niepaństwowego
zasobu archiwalnego) na poziomie podstawowym, w rozumieniu § 16 (2),
prowadzi właściwe archiwum państwowe (Národní Archiv lub archiwa obwodowe).
vyžádat seznam dokumentů navržených pro výběr archiválií s uvedením doby jejich vzniku. Jsou-li do
výběru archiválií mimo skartační řízení zařazeny rovněž dokumenty vzniklé z činnosti původce, jehož
je zpracovatel skartačního návrhu, který je původcem podle odstavce 1 písm. a), právním nástupcem,
uvedou se tyto dokumenty s označením původce v seznamu samostatně; obdobně se postupuje, jsou-li
do výběru archiválií zařazovány dokumenty podle odstavce 1 písm.
85
§ 46.1 : Národní archiv b) provádí výběr archiválií ve skartačním řízení u původců uvedených
v písmenu a) a u původců uvedených v písmenu c), kteří mají zřízen soukromý archiv nebo kteří
požádají o výběr archiválií ve skartačním řízení, c) provádí výběr archiválií mimo skartační řízení
u vrcholných a obdobných orgánů politických stran, politických hnutí, občanských sdružení, odborových
organizací, organizací zaměstnavatelů, profesních komor, církví a náboženských společností,
nadací a nadačních fondů, obecně prospěšných společností, vybraných fyzických osob a vybraných
zřizovatelů soukromých archivů.
86
§ 49.1 : Státní oblastní archiv b) provádí výběr archiválií ve skartačním řízení u původců uvedených
v písmenu a) a u původců uvedených v písmenu c), kteří mají zřízen soukromý archiv nebo kteří
požádají o výběr archiválií ve skartačním řízení, c) provádí výběr archiválií mimo skartační řízení
u obchodních společností a družstev, s výjimkou bytových družstev, jakož i u politických stran, politických
hnutí, občanských sdružení, odborových organizací, organizací zaměstnavatelů, profesních komor,
církví a náboženských společností, nadací a nadačních fondů a obecně prospěšných společností,
s výjimkou jejich vrcholných orgánů, a u vybraných fyzických osob.