ARCHEION

30
EMILIA LEŚNIEWSKA
Prace nad nową ustawą archiwalną rozpoczęto oficjalnie z chwilą, gdy 28 października
1969 r. Henryk Jabłoński, minister oświaty i szkolnictwa wyższego,
wyraził zgodę na podjęcie przez NDAP działań mających na celu zmianę podstawowych
przepisów prawnych dotyczących struktury i organizacji archiwów
w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz państwowego zasobu archiwalnego
17 . Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych powołał zespół roboczy, którego
celem było zapoznanie się ze wspomnianymi 11 tezami oraz zaopiniowanie
przyjętych w nich rozwiązań. Zespół ten tworzyli: dr Czesław Biernat (Archiwum
Państwowe w Gdańsku), dr Irena Koberdowa (dyrektor Biura Prac Naukowych
przy NDAP), dr Czesław Skopowski (Archiwum Państwowe w Poznaniu),
mgr Janina Balicka oraz mgr L. Ptaśnikowa 18 . Już na pierwszych posiedzeniach
gremium to odniosło się negatywnie do tez i rozwiązań w nich proponowanych,
po czym we współpracy z Kierowniczym Aktywem Doradczym — organem,
który czynnie uczestniczył w procesie modyfikacji prawa archiwalnego już od
lat 60. — opracowało konkurencyjne pod względem proponowanych rozwiązań
prawnych tezy, które wyrażały stanowisko polskiej myśli archiwalnej. Mając na
uwadze ograniczoną objętość niniejszego artykułu oraz jego charakter (wyłącznie
faktograficzny), nie sposób opisać wszelkich założeń i koncepcji zawartych
w tych tezach, niemniej należy stwierdzić, że poruszały one te same zagadnienia,
które były przedmiotem zainteresowania zespołów NDAP, tj. państwowego zasobu
archiwalnego, sieci archiwalnej, miejsca NDAP w strukturze administracji
państwowej.
Wyniki prac zespołu dr. Czesława Biernata poddano szerokiej konsultacji na
początku 1970 r. Założenia przyszłych zmian w prawie archiwalnym, opracowanych
de facto w postaci 18 tez, rozesłano do różnych instytucji związanych swoją
działalnością z archiwami państwowymi, a także do instytucji o charakterze
politycznym, w celu zainteresowania problemem archiwów polityków i władz
państwowych 19 . Tezy wraz z uzasadnieniem trafiły m.in. do: Wydziału Nauki
i Oświaty KC PZPR, wiceministra Wita Drapiechy, podsekretarza stanu w Ministerstwie
Oświaty i Szkolnictwa Wyższego, Rady Archiwalnej, Egzekutywy
PZPR, Sekcji Archiwalnej przy Zarządzie Głównym Związku Zawodowego
Pracowników Kultury i Sztuki oraz do instytucji naukowo-badawczych. Prośbę
o wyrażenie opinii skierowano również do pracowników archiwów państwowych,
centralnych i wojewódzkich, oraz do pracowników archiwów wyodręb-
17
AZ NDAP, sygn. 27/1, „Pismo dyrektora Departamentu Badań i Kształcenia Kadr Naukowych
Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego Grzegorza Kawki do Naczelnego Dyrektora Archiwów
Państwowych z dnia 28 października 1969 r.”.
18
Ibidem, sygn. 34/4, „Protokół z posiedzenia Kierowniczego Aktywu Doradczego z dnia 20 października
1970 r.”.
19
Ibidem, sygn. 34/4, „Protokół z posiedzenia Kierowniczego Aktywu Doradczego z dnia
19 stycznia 1970 r.”; sygn. 35/1, „Pismo Leona Chajna do Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego
i Techniki Jana Kaczmarka z dnia 14 czerwca 1971 r.”.