ARCHEION

686 PRZEGLĄD CZASOPISM
z obradujących sekcji poświęcona była dyplomatyce i źródłoznawstwu Wielkiego
Księstwa Litewskiego, Polski i Ukrainy, ale bez udziału uczonych z Polski.
Materiały konferencji zostały już opublikowane (nr 2, s. 122–123).
Zamieszczono też kilkanaście recenzji wydawnictw źródłowych (zob. niżej).
W roczniku ukazało się kilka publikacji związanych z 200-leciem najazdu
Napoleona na Rosję. Teksty nawiązujące do tej rocznicy zdominowały w zasadzie
tematykę historyczną czasopisma, na ogół są one powiązane z zasobami lub
pracami archiwalnymi.
Prof. Anna W. Siemienowa przedstawiła jeden z aspektów ekonomicznych
tej wojny — ofiary kupców moskiewskich na rzecz prowadzonej obrony (nr 6,
s. 55–59). Zamieszczono omówienie źródeł do biografii bohatera 1812 r. — Denisa
W. Dawydowa (1784–1839), generała, partyzanta i poety, znajdujące się
w filii Centralnego Archiwum Państwowego Obwodu Samarskiego w Syzraniu.
Dawydow brał udział w tłumieniu powstania listopadowego na Wołyniu. Miał
dobra w powiecie syzrańskim i tu zmarł (nr 5, s. 38–40).
W numerze 3 opublikowano trzy teksty źródłowe, dwa z nich związane są
z Niżnym Nowogrodem (do 1990 r. Gorki). Dotyczą one dziejów sformowania
oddziałów pospolitego ruszenia, które później walczyło u boku regularnej
armii rosyjskiej, także na ziemiach polskich, i organizacji w 1812 r. ewakuacji
różnych urzędów i instytucji, wraz z archiwami, z Moskwy do tego miasta we
wrześniu tego roku (s. 87–111). Ponadto opublikowany został wywiad Archiwa
w patriotycznym kształceniu obywateli, podsumowujący doświadczenia archiwistów
obwodu niżgorodzkiego nabyte w trakcie obchodów tej rocznicy (s.
83–86). Trzeci artykuł źródłowy zawiera osiem tekstów związanych z organizacją
i przebiegiem w 1912 r. obchodów 100. rocznicy najazdu napoleońskiego,
głównie upamiętnienia bitwy pod Borodino. Pochodzą one z zasobu Państwowego
Archiwum Obwodu Saratowskiego. Informują o uroczystościach,
które zorganizowano z wielkim rozmachem nie tylko we wszystkich miastach,
finansując je zarówno z budżetów urzędów, jak i składek społecznych. Odbyły
się one głównie w sierpniu 1912 r. — np. w Carycynie uczestniczyło
w nich podobno 40–50 tys. osób (s. 111–125). Obchodom tym poświęcony jest
wywiad z E.E. Kołoskową (Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentacji
Filmowej i Fotograficznej) i A.A. Litwinem (Międzynarodowy Fond Badań
Społeczno-Ekonomicznych i Politycznych), ilustrowany fotografiami z 1912 r.
Rozmówcy przybliżyli historię tych uroczystości, m.in. organizację imprez we
wsi Borodino (np. na urządzenie „Pola Sławy” wyasygnowano w 1911 r. 500
tys. rubli; w obchodach rocznicowych zorganizowanych 25–26 sierpnia 1912
r. uczestniczyło ponad 100 tys. osób). Planowano wówczas wydanie albumu
upamiętniającego te obchody. Obecnie powrócono do tego pomysłu, przygotowano
edycję źródeł oraz fotografii związanych z nimi, także w wersji elektronicznej
(nr 3, s. 77–82).