ARCHEION

BIBLIOTEKA ARCHIWUM PAŃSTWOWEGO W ŁODZI (1950–2000)
381
bem archiwalnym i biblioteką 3 . Na początku lat 50. XX w. podstawę zbiorów bibliotecznych
tworzyły druki przewiezione z Piotrkowa Trybunalskiego. Wbrew
zamierzeniom, z powodu niewielkich środków finansowych, zakupiono w tym
okresie jedynie kilka książek i opłacono prenumeratę „niezbędnych” czasopism
4 . Na dzień 31 stycznia 1951 r. biblioteka Archiwum Państwowego w Łodzi,
po włączeniu księgozbioru miejskiego archiwum samorządowego, liczyła
„4609 woluminów skatalogowanych i ok. 500 nieskatalogowanych” 5 . Więcej
szczegółowych danych dotyczących księgozbioru znajdujemy w kwestionariuszu
statystyczno-sprawozdawczym APŁ za 1951 r. 6 Dowiadujemy się z niego,
że na dzień 1 stycznia 1951 r. księgozbiór liczył 4091 książek i 125 roczników
czasopism. Z kolei na ostatni dzień 1951 r. obejmował odpowiednio 4609 książek
i 140 roczników czasopism. Wyjściowe dane odnoszą się do wielkości przejętego
w drugiej połowie 1951 r. księgozbioru Archiwum Miejskiego w Łodzi.
Przed włączeniem zbioru biblioteki archiwum samorządowego Biblioteka APŁ
liczyła ponad 500 tomów druków skatalogowanych i 15 roczników czasopism.
Podstawę tego księgozbioru stanowiły druki przewiezione z Archiwum w Piotrkowie
Trybunalskim. W tym okresie zasób biblioteczny zgromadzony był na
109,9 m.b. półek. Dla porównania, w tym samym czasie na przechowywane
w archiwum akta wykorzystywano 7011 m.b. półek. Wymienione w kwestionariuszu
statystycznym dane odnoszące się do księgozbioru nie obejmują druków
ze zbioru Tadeusza Regera, zaliczanego wówczas do zasobu aktowego. Podobnie
do specjalnych materiałów archiwalnych zaliczono, jak podano, 484 uporządkowane
i ok. 200 nieuporządkowanych „rękopisów bibliotecznych”. Pod
tym określeniem możemy domyślać się starodruków przejętych z archiwum samorządowego
Łodzi. Prowadzone prace scaleniowe w Bibliotece zakończono
w 1952 r.
Dane dotyczące księgozbioru znajdujemy w sprawozdaniach statystycznych
GUS sporządzanych przez Bibliotekę. Odnajdujemy w nich m.in. informacje
dotyczące wielkości, rodzajów i opracowania zbioru oraz jego udostępniania.
W pierwszym sprawozdaniu statystycznym GUS za 1958 r. czytamy, że księgozbiór
liczył 6836 tomów (na dzień 31 grudnia 1957 — 6541 tomów), w tym
75 druków wydanych do 1800 r. Czasopism było 5705, rok wcześniej — 3625.
W tym „z zakupu” przybyło 186, a „ze zbiorów nieopracowanych” — 1894 „wolumenów”
(jednostka obliczeniowa określona w formularzu to „wolumen”).
Zgodnie z objaśnieniem do formularza statystycznego „Za wolumen należy
uważać jednostkę introligatorską (zawartość jednej okładki). W odniesieniu do
3
Zarządzenie nr 91 Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 czerwca 1951 r. w sprawie przejęcia b. archiwów
miejskich przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, MP, nr A-55, poz. 723.
4
APŁ, APwŁ, „Sprawozdanie z prac Archiwum Państwowego w Łodzi i jego Oddziałów
Powiatowych w I kwartale 1951 r.”, sygn. 183, nlb.
5
Ibidem, „Sprawozdanie z działalności za 1951 r.”, sygn. 182, s. 6.
6
Ibidem, sygn. 184, s. 1.